Yatırımcı Sözlüğü

Gama

Dayanak varlığın fiyatı değiştiğinde opsiyonun veya varantın delta değerinde meydana gelen değişikliği gösterir.

Gayrimenkul Sertifikaları

İhraççıların inşa edilecek veya edilmekte olan gayrimenkul projelerinin finansmanında kullanılmak üzere ihraç ettikleri, gayrimenkul projesinin belirli bağımsız bölümlerini veya bağımsız bölümlerin belirli bir alan birimini temsil eden nominal değeri eşit menkul kıymettir.

Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları

Gayrimenkuller ve gayrimenkule dayalı sermaye piyasası araçlarından oluşan portföyü işleten ve gayrimenkule dayalı projelere yatırım yapan sermaye piyasası kurumlarıdır.

Getiri Endeksleri

Hisse senetlerinin fiyatlarındaki değişimlerin yanı sıra şirketlerin ödedikleri kar paylarını da dikkate alarak hesaplanan endekslerdir.

Giffen Paradoksu

İnelastik talep yapısına sahip ürünler haricindeki malların tüketiminin fiyatlarla ters orantılı olması beklenir. Yani genel anlamda bir ürün ne kadar düşük fiyattan satılıyorsa o kadar da talep görür. Eğer bir ürünün hem fiyatı hem de talebi aynı anda artıyorsa bu durumda Giffen Paradoksu'ndan söz edilir.

Halka Arz

Sermaye piyasası araçlarının satın alınması için her türlü yoldan yapılan genel bir çağrıyı ve bu çağrı devamında gerçekleştirilen satışı ifade eder.

Hazine Bonosu

Hazine tarafından vadesi bir yıldan kısa süreli olarak çıkarılan ve iskontolu olarak işlem gören borçlanma senetleridir.

Hedging

Yatırım riskine karşı korunmak amacıyla finansal pazarlardaki araçları etkin ve doğru bir biçimde kullanarak olası ters fiyat hareketlerine karşı yatırımcının yatırımını güvenceye almasıdır.

Hisse Başına Kâr (EPS)

Hisse başına kar (earnings per share), bir şirketin net karının tedavüldeki hisse senetlerine oranıdır. Bu hesaplama şirketin diğer şirketlere kıyasla gücünü belirlemek ve performansı takip etmek için kullanılır. Şirketler karşılaştırılırken, hisse başına karı daha yüksek olan şirket daha güçlü olarak değerlendirilir.

Hisse veya Pay Senedi

Paylar, anonim ortaklıklarca ihraç edilen ve anonim ortaklık sermayesinin, anasözleşmede gösterilen sayıda bölünmüş her bir birimini ifade eden değerlerdir. Bir anonim şirketin payına sahip olmak, şirkete ortak olmayı ifade etmektedir. Hisse Senedi, ortaklarına sermaye paylarını belgelendirmek için verilen ve sahibine şirketin yıllık kârından pay alma (temettü) hakkı verir. Hisse senedi, yatırımcıların piyasaların açık olduğu sürelerde dilediği zaman alım-satım yapabildiği bir sermaye piyasası ürünüdür. Hisse Senedi, diğer yatırım ürünleri ile kıyaslandığında yüksek getiri elde etme imkânı sunar. Ancak, piyasada oluşacak fiyat hareketleri sonucunda yatırım kuruluşuna yatırdığınız parayı kaybedecileceğiniz için de yüksek riskli bir yatırım aracıdır.

İkincil Piyasalar

Daha önce ihraç edilmiş sermaye piyasası araçlarının işlem gördüğü piyasalardır.

İşlem Hacmi

Tüm hisse senetleri için gerçekleşen işlemlerdeki her emrin içerdiği hisse senedi sayısı ile işlem fiyatının çarpılarak elde edilen tutarın toplamıdır.

İtfa

İhraç olan varantların vade sonunda karda olması durumunda aracı kurum tarafından müşteriye ödenmesidir.

Kalanını İptal Et (KİE)

Girildiği veya aktif olduğu anda, pasifte karşı tarafta bekleyen emirlerin durumuna göre emrin tamamının veya bir kısmının gerçekleşmesi, aksi takdirde gerçekleşmeyen kısmının iptal edilmesi için kullanılan emir türüdür.

Günlük fiyat limitleri dışında alt limit fiyatından daha düşük alış emirleri, üst limit fiyatından daha yüksek fiyatlı satış emirleri Sisteme gönderilebilir. Gerçekleşmezse İptal Et ve Kalanı İptal Et emir geçerlilik süresine sahip olanlar dahil söz konusu emirler “Durdurulmuş” statüyle Sistem tarafından kabul edilmekte olup, fiyat değişim limitleri içine girdiklerinde aktif hâle gelerek işleme konu olurlar ve geçerlilik süreleri/gerçekleşme koşulları emirler aktif olduğu anda kontrol edilir.

Kapanış Fiyatı

Bir seansta Borsa kaydına alınan (tescil edilen) en son işlemin fiyatıdır.

Katılım Belgesi

Yatırımcının fonda pay sahibi olduğunu gösteren belgedir. Yatırım fonlarındaki katılım belgeleri, şirketlerin hisse senetleri ile benzerlik gösterir

Kısa Pozisyon

Yatırım saikiyle, gelecekte fiyat düşüşü olacağı beklentisiyle, belirli bir an itibariyle sahip olunmayan finansal araçların satılması durumunu ifade eder (Bir finansal aracın satılması anlamında kullanıldığı durumlar da mevcuttur).

Kotasyon

Kotasyon, menkul kıymet borsalarında sürekli işlem görmesi talep edilen sermaye piyasası araçlarının ilgili şartları taşımaları durumunda ilgili pazar listesine kaydedilmesi ve işlem görmesinin kabul edilmesidir.

Limit Fiyatlı Emirler

Limit emir, belirlenen limit fiyat seviyesine kadar işlem gerçekleştirmek için kullanılan emir yöntemidir. Bu yöntem kullanıldığında fiyat ve miktar girilmesi zorunludur.

Limitli Emir

Emri veren alıcının, işlemin gerçekleşmesi için kabul ettiği en yüksek fiyatı; satıcının ise satmaya razı olduğu en düşük fiyatı belli ettiği emir tipidir.

Lot

Hisse senetleri piyasasında işlem birimidir. 1 lot 1 adet hisse senedi veya 1 TL nominal değerli hisse senedini ifade eder.

Menkul Kıymet

Ortaklık veya alacaklılık sağlayan, belli bir meblağı temsil eden, yatırım aracı olarak kullanılan, dönemsel gelir getiren, misli nitelikte, seri halinde çıkarılan, ibareleri aynı olan ve şartları SPK’ca belirlenen kıymetli evraktır.

Merkezi Karşı Taraf (MKT) Hizmeti

Takasbank'ın, alıcıya karşı satıcı, satıcıya karşı ise alıcı konumuna geçerek, bu hizmeti verdiği piyasalarda gerçekleştirilen işlemlerin takasının tamamlanmasını teminat, garanti fonu ve tahsis edeceği sermayesi ile taahhüt ettiği hizmettir.

Model Portföy

Araştırma Bölümü ekibimizin takip listesinde yer alan ve o dönem ekibimizin en beğendiği hisse senetlerinden oluşan eşit ağırlıklı bir listedir. Model Porftöy’e dahil olan hisseler Araştırma Bölümü analistlerimizin AL önerisi verdiği hisselerden oluşmaktadır. Dinamik olarak güncellenir ve bu güncellemeler, giriş veya çıkış gerekçesi de dahil edilerek, yatırımcılarla paylaşılır.

Nakit Piyasalar

Vade uygulanmadan aynı gün valörlü işlemlerin yapıldığı piyasalardır.

Nominal Değer

Hisse senedi için pay senedinin üzerinde yazılı olan fiyattır. Tahvillerde ise, vade sonunda ödenecek değerdir.

Normal Emir

Küsüratsız şekilde tam olarak, önceden belirlenmiş işlem birimi ve katları halinde verilmiş olan emirlerdir.

Opsiyon Sözleşmesi

Belli miktarda bir malı, menkul kıymeti veya finansal göstergeyi belli bir fiyattan ileride önceden belirlenmiş bir tarihte veya öncesinde alma veya satma hakkıdır.

Ödenmiş Sermaye

Esas sermaye sistemine tabi ortaklıklarda, ortaklarca taahhüt edilen sermayenin nakden ödenmiş kısmıdır.

Özel Sektör Bonoları

İhraççıların sermaye piyasası mevzuatı hükümlerine göre borçlu sıfatıyla düzenleyip sattığı ve nominal değerinin vade tarihinde yatırımcıya geri ödenmesi taahhüdünü içeren, vadesi 30 günden az 364 günden fazla olmayan borçlanma aracını ifade eder.