Omuz Baş Omuz formasyonu, trend dönüş sinyali veren güçlü bir teknik analiz aracıdır. Genellikle yükseliş trendinin sonlandığını ve düşüş trendinin başlayabileceğini gösterir.
OBO grafiğinin temel mantığı, alıcıların piyasada gücünü kaybetmesi ve satıcıların kontrolü ele almasına dayanır. İlk yükseliş hareketi, piyasada alım iştahının güçlü olduğunu gösterir. Ancak baş kısmı oluşturan ikinci tepe sırasında alıcıların ivmesi azalır ve fiyat tekrar geriler. Son omuz oluştuğunda ise fiyatlar önceki zirve seviyesine ulaşamaz ve boyun çizgisi kırıldığında satış baskısı hızlanır.
Analizde formasyonun güvenilirliğiİ boyun çizgisinin kırılma gücüne, işlem hacmine ve piyasa koşullarına bağlıdır. Güçlü bir hacim artışıyla gerçekleşen boyun çizgisi kırılmaları, formasyonun daha sağlam bir şekilde çalıştığını gösterir.
Yazımızda “Omuz Baş Omuz formasyonu nedir?” merak eden okuyucularımız için detaylı bir inceleme yaptık.
Piapiri yatırım hesabını hemen aç, piyasanın piri sen ol!
Hesap AçTers Omuz Baş Formasyonu Nedir?
Ters Omuz Baş Omuz (TOBO), adından da anlaşılacağı üzere OBO grafiğinin tam tersidir. Yükseliş trendinin başlangıcını işaret eder. Satıcılar gücünü kaybettiğinde ve alıcılar piyasayı ele geçirmeye başladığında ortaya çıkar.
İlk olarak fiyat düşüşüyle oluşan sol omuz, ardından daha derin bir dip oluşturan baş ve son olarak daha küçük bir düşüşle oluşan sağ omuz gelir. Arada ise boyun çizgisi bulunur. Fiyat, boyun seviyesini kırdığında formasyon tamamlanmış olur ve yükseliş hareketi onaylanır.
“Ters Omuz Baş Formasyonu Nedir?” başlıklı içeriğimize göz atarak formasyon hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
Omuz Baş Omuz Formasyonu Nasıl Oluşur?
Omuz Baş Omuz formasyonu, temel olarak üç ana bölümden oluşur:
- Sol Omuz: Fiyat, yükselen trend içerisinde yeni bir zirve yapar ve ardından geri çekilerek bir destek seviyesinde durur. Zirve kısım sol omuz, destek çizgisi ise boyun çizgisi olarak adlandırılır.
- Baş: Sol omuzdan sonra fiyat tekrar yükselir ve önceki zirveden daha yüksek bir tepe yapar. Ancak bu noktadan sonra satış baskısı artar ve fiyat tekrar düşüşe geçerek önceki dip seviyesine, yani boyun çizgisine geri döner.
- Sağ Omuz: Fiyat yeniden toparlanır ancak bu kez baş seviyesinin altında daha düşük bir zirve yapar. Satıcıların gücü arttıkça alıcılar piyasayı yukarı taşıyamaz ve fiyat tekrar boyun çizgisine doğru geri çekilir.
Bu grafiği gördüğünüzde boyun çizgisinin kırılmasını bekleyebilirsiniz. Fiyat boyun çizgisinin altına düştüğünde Omuz Baş Omuz formasyonu tamamlanmış olur. Boyun çizgisi kırıldıktan sonra düşüş hareketi genellikle baş yüksekliği kadar aşağı yönlü devam eder.
OBO ile Nasıl Hedef Fiyat Belirlenir?
Omuz Baş Omuz formasyonu, yatırımcılara trend dönüş sinyali vermenin yanı sıra hedef fiyat belirleme konusunda da önemli ipuçları sunar. Grafikte baş kısmının en yüksek seviyesi ile boyun çizgisi arasındaki mesafenin ölçülmesiyle hedef fiyat belirlemesi yapılabilir. Elde edilen mesafe, boyun çizgisinin kırıldığı noktadan aşağıya doğru projeksiyon yapılarak potansiyel düşüş seviyesi hesaplanır.
OBO ile hedef fiyat hesaplaması için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
- Formasyonun baş kısmındaki en yüksek fiyat seviyesini tespit edin.
- Sol omuz ve sağ omuzun dip noktalarından geçen destek seviyesini çizin.
- Başın en yüksek seviyesi ile boyun çizgisi arasındaki fiyat farkını hesaplayın.
- Bu farkı, boyun çizgisinin kırıldığı seviyeden aşağıya doğru ekleyerek hedef fiyatı belirleyin.
Gelin, bir örnekle bu hesaplamayı birlikte yapalım. Diyelim ki, bir hisse senedinde Omuz Baş Omuz formasyonu oluştu ve şu fiyat seviyeleri belirlendi:
- Başın en yüksek seviyesi: 120 TL
- Boyun çizgisi seviyesi: 100 TL
Bu durumda, baş ile boyun çizgisi arasındaki mesafe:
- 120 TL - 100 TL = 20 TL olur.
Eğer fiyat boyun çizgisini 100 TL seviyesinde kırarsa, hedef fiyat:
Yani, teorik olarak fiyatın 80 TL seviyesine kadar düşmesi beklenir.
OBO Grafik Nedir?
Omuz Baş Omuz grafiği, fiyat hareketlerinin teknik analizde belirgin bir dönüş formasyonu oluşturduğu görsel yapıdır. Genelde yükseliş trendinin sona erdiğini ve düşüş trendinin başlayabileceğini gösterir.
Bir OBO grafiğinde sol omuz, baş ve sağ omuzun tepe noktaları açıkça görülür. Baş kısmı en yüksek seviyeye ulaşırken sağ omuz baş seviyesine göre daha düşük bir zirvede tamamlanır. Bu yapıyı destekleyen boyun çizgisi (neckline), sol ve sağ omuzların dip noktalarından geçen yatay veya hafif eğimli bir destek seviyesidir.
OBO Formasyonu Nasıl Çizilir?
Omuz baş omuz formasyonu, oluşum aşamaları tespit edilerek grafik üzerinde manuel bir şekilde çizilebilir. Temel bölümleri belirlemek için fiyat hareketlerini analiz ederek sol omuz, baş ve sağ omuz yapısını tespit etmeniz ve ardından boyun çizgisini çekmeniz gerekir.
OBO formasyonunu doğru bir şekilde çizebilmek için mum grafikleri veya çizgi grafikleri kullanılır. Fiyat tepe noktaları ve dip seviyeleri net bir şekilde görüldüğünde formasyonun oluşumu daha kolay tespit edilir.
Aşağıdaki adımları uygulayarak OBO formasyonunu çizmek mümkündür:
- Fiyat bir yükseliş hareketi yapar ve ardından ilk zirve noktasına ulaşır. Daha sonra geri çekilerek bir destek seviyesine düşer. Bu noktalar arasına bir kavis çizerek sol omuzu belirleyin.
- Fiyat, sol omuzdan sonra tekrar yükselir ve önceki zirvenin üzerine çıkarak daha yüksek bir tepe yapar. Ardından tekrar geri çekilerek sol omuz seviyesine ya da biraz altına iner. Bu en yüksek noktayı "baş" olarak işaretleyin.
- Fiyat tekrar yükselir, ancak bu kez baş seviyesini geçemez ve daha düşük bir zirve yapar. Ardından tekrar geri çekilerek sol omuzun oluşturduğu destek seviyesine ulaşır. Sağ omuzun kavisini çizerek işaretleyin.
- Sol omuz ve sağ omuzun dip noktalarını birleştiren bir çizgi çizin. Boyun çizgisi yatay veya hafif eğimli olabilir, ancak önemli olan fiyatın bu seviyeyi kırmasıdır. Fiyat boyun çizgisini aşağı yönlü kırdığında formasyon tamamlanmış olur.
- Başın en yüksek noktası ile boyun çizgisi arasındaki mesafeyi ölçün. Bu mesafeyi kırılma noktasından aşağıya doğru işaretleyerek potansiyel hedef fiyatı belirleyin.
OBO Nasıl Yorumlanır?
OBO formasyonunun oluşumu için ilk sinyal, sağ omuzun baş seviyesine ulaşamaması ve fiyatın giderek daha düşük zirveler yapmasıdır. Bu durum, alıcıların gücünü kaybettiğini ve satış baskısının arttığını gösterir.
Sağ omuzdan sonra fiyat boyun çizgisine doğru geri çekildiğinde yatırımcılar bu seviyenin kırılıp kırılmayacağını gözlemlemelidir. Eğer fiyat boyun çizgisinin altına düşerse ve bu hareket güçlü bir işlem hacmiyle desteklenirse, düşüş trendi büyük ölçüde onaylanmış olur.
Formasyonu yorumlarken işlem hacmi en kritik faktörlerden biridir. Sağ omuz oluşurken hacimde azalma görülmesi, alıcıların ilgisinin azaldığını gösterir. Boyun çizgisinin kırılması sırasında işlem hacminin artması ise satıcıların piyasaya daha güçlü girdiğini doğrular ve düşüş trendinin devam etme ihtimalini artırır.
Omuz Baş Omuz Formasyonu Nerelerde Kullanılır?
OBO, trend dönüşlerini belirlemeye yardımcı olan güvenilir bir teknik analiz aracıdır. Fiyatın zirve seviyelerinden dönüş yaptığı ve satış baskısının arttığı piyasa koşullarında kullanılarak düşüş hareketlerinin başlangıcını öngörmek için tercih edilir.
Formasyon, en yaygın olarak hisse senetleri piyasasında kullanılır. Özellikle güçlü bir yükseliş trendinden sonra oluştuğunda yatırımcılar için potansiyel bir satış sinyali olabilir.
Emtia piyasasında ise altın, petrol, gümüş gibi varlıkların fiyat hareketlerinde trend dönüşlerini belirlemek için kullanılabilir. Özellikle küresel ekonomik gelişmelere ve arz-talep dengesine bağlı olarak fiyatların yön değiştirdiği durumlarda OBO formasyonu yatırımcılara önemli karar noktaları sunabilir.
Forex piyasasında da OBO formasyonu, döviz paritelerinde trend dönüşlerini belirlemek için kullanılır. Traderlar, özellikle majör döviz çiftlerinde ve volatilitenin yüksek olduğu dönemlerde bu formasyonu analiz ederek pozisyonlarını şekillendirebilirler.
Borsada OBO Formasyonunun Rolü
Omuz Baş Omuz formasyonu, borsada en sık kullanılan trend dönüş analiz modellerinden biridir. Özellikle yükseliş trendlerinin sona erdiğini ve düşüş trendinin başlayabileceğini gösteren güçlü bir sinyal olarak kabul edilir.
Bilhassa aşırı değerlenmiş hisse senetlerinde, güçlü bir yükseliş trendinin ardından oluştuğunda dikkatle takip edilir. Yatırımcılar, formasyonun tamamlanması ve boyun çizgisinin kırılmasıyla birlikte satış baskısının artacağını öngörerek pozisyonlarını gözden geçirebilirler.
OBO formasyonu, yalnızca bireysel yatırımcılar tarafından değil, kurumsal yatırımcılar ve algoritmik işlem sistemleri tarafından da dikkate alınır. Büyük yatırım fonları ve algoritmik işlem yapan sistemler, bu formasyonu tespit ettiğinde otomatik olarak satış emirleri tetikleyebilir, bu da düşüş trendini daha da hızlandırabilir.
Omuz Baş Omuz formasyonu, hisse senetlerinin yanı sıra BIST 100 gibi endekslerde ve sektör bazlı analizlerde de kullanılır. Büyük ölçekli formasyonlar, genel piyasa trendlerini analiz etmek için de değerlendirilebilir.
OBO Formasyonunun Yatırım Stratejilerine Etkisi
Omuz Baş Omuz formasyonu, yatırımcıların trend dönüşlerini önceden tespit ederek stratejik kararlar almasına yardımcı olur. Genellikle yükseliş trendinin sona erdiğini ve düşüş trendinin başlayabileceğini gösterdiği için yatırımcılar grafiği satış stratejileri ve risk yönetimi açısından dikkate alır:
- OBO, yükseliş trendinin sona erdiğini gösterdiği için erken pozisyon kapama veya satış işlemi yapma fırsatlarını değerlendirebilirsiniz.
- Boyun çizgisinin kırılması durumunda zararı minimize etmek için stop-loss seviyelerini doğru bir şekilde belirleyebilirsiniz.
- Vadeli işlemler ve opsiyon piyasalarında işlem yapan yatırımcılar, OBO formasyonunun tamamlanmasıyla birlikte düşüş yönlü pozisyon alabilir.
- Formasyonun güvenilir olup olmadığını anlamak için işlem hacmi takip edilmeli, düşük hacimli kırılmaların yanıltıcı olabileceği unutulmamalıdır.
- Boyun çizgisi seviyesinin kırılmasıyla birlikte yeni destek seviyelerini belirleyerek olası fiyat hedeflerini hesaplayabilirsiniz.
Diğer Formasyon Türleri
Teknik analizde fiyat hareketlerini yorumlamaya ve gelecekteki trendleri tahmin etmeye katkıda bulunan çok sayıda grafik modeli bulunur. Bunları geri dönüş formasyonları ve devam formasyonları şeklinde ikiye ayırmak mümkündür.
Geri dönüş formasyonları, mevcut trendin yön değiştireceğine dair güçlü sinyaller veren yapılar olarak bilinir. Yükseliş trendinde ortaya çıkarsa düşüşü, düşüş trendinde oluşursa yükselişi işaret eder:
- Omuz Baş Omuz (OBO) ve Ters Omuz Baş Omuz (TOBO): Trend dönüş sinyali veren en güçlü formasyonlardan biridir. OBO düşüşü, TOBO ise yükselişi gösterir.
- Çift Tepe ve Çift Dip: Fiyatın belirli bir seviyeden iki kez dönmesiyle oluşur. Çift tepe düşüş sinyali, çift dip ise yükseliş sinyalidir.
- Üçlü Tepe ve Üçlü Dip: Çift tepe ve çift dip formasyonlarının daha güçlü versiyonlarıdır, trend değişimini onaylar.
Devam formasyonları ise mevcut trendin kısa süreli bir duraklamadan sonra aynı yönde devam edeceğini gösterir:
- Bayrak ve Flama: Sert hareketlerin ardından fiyatın kısa süreli konsolidasyon yaşamasıyla oluşur. Trend yönünde devam sinyali verir. “Bayrak Formasyonu ve Flama Formasyonu Nedir?” merak ediyorsanız ilgili içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
- Üçgen Formasyonları (Yükselen, Alçalan, Simetrik): Fiyatın daralan bir aralıkta sıkışmasıyla oluşur. Kırılma yönü genellikle mevcut trendle aynı olur.
- Dikdörtgen Formasyonu: Fiyat belirli bir bant içinde yatay hareket ettiğinde oluşur. Kırılma yönüne göre trend devam eder.