Fincan kulp formasyonu, genelde güçlü bir yükseliş sinyali olarak değerlendirilen bir teknik analiz grafik modelidir. Adını fincan şeklinde yuvarlak bir dip bölgesi ve ardından gelen kulp benzeri küçük bir geri çekilmeden alır.
Formasyon, genellikle bir varlığın fiyatında uzun süreli bir konsolidasyon sürecinden sonra oluşur. Fincanın yuvarlak dip kısmı, düşüş trendinin sonlandığını ve alıcıların piyasaya girmeye başladığını gösterir.
Fincan kulp formasyonunu trend dönüşlerini tespit etmek veya mevcut bir yükseliş trendinin devam edeceğine dair bir gösterge olarak kullanabilirsiniz. Yazımızda “fincan kulp formasyonu nedir, fincan kulp formasyonu sonrası ne olur?” gibi merak edilen soruları yanıtladık.
Piapiri yatırım hesabını hemen aç, piyasanın piri sen ol!
Hesap AçFincan Kulp Formasyonu Nasıl Oluşur?
Fincan kulp formasyonu, genellikle uzun vadeli yükseliş trendlerinde görülür. Güçlü bir devam formasyonu olarak kabul edilir. Formasyon, iki temel bileşenden meydana gelir:
- Fincan kısmı, fiyatın düşüş trendinden toparlanarak oluşturduğu yuvarlak bir tabandır.
- Ardından gelen kulp kısmı ise, fiyatın yükselişine kısa süreli bir ara vererek hafif bir geri çekilme yaşadığı ve daha sonra tekrar yukarı yönlü kırılım yaptığı bölgedir.
Fincan kulp formasyonunun oluşumu genellikle birkaç haftadan birkaç aya kadar sürebilir. Fincan kısmı, fiyatın düşüşten toparlanarak geniş ve yuvarlak bir dip yapmasıyla şekillenir. Bu aşamada satış baskısı azalırken alıcılar yavaş yavaş piyasaya girmeye başlar ve fiyatlar yükselmeye yönelir.
Kulp kısmı, fincanın tepe noktasına ulaşıldığında başlar ve fiyatın bir süre hafif bir düşüş veya yatay hareket yaparak konsolide olduğu bölgedir. Bu aşamada bazı yatırımcılar kar realizasyonu yaparken yeni alıcılar uygun giriş noktalarını bekler.
Kulp genellikle fincanın üst sınırına yakın bir seviyede oluşur ve genellikle yatay ya da hafifçe aşağı eğimli bir düzeltme hareketi olarak görülür. Kulpun tamamlanmasıyla birlikte fiyat yukarı yönlü bir kırılım gerçekleştirir ve bu noktadan sonra güçlü bir yükseliş hareketi başlar.
Fincan Kulp Formasyonu Nasıl Yorumlanır?
Fincan kulp formasyonunun temel mantığı, fiyatların belirli bir konsolidasyon sürecinden geçerek yeni bir yükseliş hareketine başlamasıdır. Formasyon tamamlandığında fiyatın yukarı yönlü kırılım yapması ve bu kırılımın yüksek işlem hacmiyle desteklenmesi beklenir.
Formasyonun yorumlanmasında ilk dikkat edilmesi gereken nokta, fincanın derinliği ve kulp kısmının yapısıdır. Eğer fincan kısmı geniş ve derin bir tabana sahipse formasyon daha güvenilir kabul edilir.
Kulp kısmı ise çok uzun veya çok derin olmamalıdır; aksi takdirde formasyon zayıflayabilir. İdeal kulp, fincanın en yüksek seviyesinin yaklaşık %10-15 altında kısa süreli bir geri çekilme ile oluşmalıdır. Eğer kulp derinliği artarsa veya oluşum süresi uzarsa formasyonun geçerliliği sorgulanabilir.
Fincan Kulp Formasyonunda Hedef Fiyat Nasıl Belirlenir?
Fincan kulp grafiği tamamlandığında fiyatın belirli bir seviyeye kadar yükselmesi beklenir. Hedef fiyatın belirlenmesi için genellikle fincanın derinliği esas alınır ve kırılım seviyesiyle karşılaştırılarak potansiyel yükseliş ölçülür.
Hedef fiyat hesaplamasında kullanılan temel yöntem şu şekildedir:
- Fincanın en yüksek noktası (direnç seviyesi) ile en düşük noktası arasındaki mesafe belirlenir. Örneğin, bir hisse senedinde fincanın en yüksek seviyesi 100 TL ve en düşük seviyesi 80 TL ise fincanın derinliği 20 TL olur. “Destek ve Direnç Nedir?” başlıklı yazımızı okuyarak direnç seviyesi hakkında daha fazla bilgi alabilirsiniz.
- Fiyat kulp formasyonunu tamamladıktan sonra yukarı yönlü kırılım gerçekleştirdiğinde bu kırılım noktası tespit edilir. Örneğimizde bu seviye, 100 TL şeklindeydi.
- Fincanın derinliği, kırılım seviyesine eklenerek hedef fiyat tahmini yapılır. Örneğin, 100 TL’lik kırılım seviyesine 20 TL’lik fincan derinliği eklenirse hedef fiyat 120 TL olarak belirlenir.
Fincan Kulp Formasyonu Örnekleri
Fincan kulp formasyonu, birçok hisse senedinde görülebilen ve yatırımcılar için yükseliş sinyali olarak kabul edilen bir grafik modelidir. Bu formasyonun nasıl oluştuğunu ve nasıl yorumlanması gerektiğini daha iyi anlayabilmek için bir örneği birlikte inceleyelim.
ABC Teknoloji A.Ş. adlı bir şirketimiz olsun. Büyüme potansiyeli yüksek bu şirketin son yıllarda piyasa değeri istikrarlı bir şekilde artmaktadır. Ancak küresel ekonomik belirsizlikler ve sektördeki rekabet nedeniyle hissede zaman zaman volatil hareketler gözlemlenmiştir. Özellikle geçen yıl, hisse senedi fiyatında büyük bir düzeltme yaşanmış, ancak daha sonra güçlü bir toparlanma sürecine girmiştir.
ABC Teknoloji A.Ş.'nin hissesi, yatırımcılar tarafından büyük ilgi görmektedir ve likiditesi yüksektir. Şirketin inovasyon odaklı yapısı ve güçlü finansal performansı, kurumsal yatırımcılar tarafından tercih edilmesini sağlamaktadır. Ancak zaman zaman yatırımcıların kâr realizasyonu yapması nedeniyle hisse fiyatında dalgalanmalar yaşanmaktadır. Bu süreçte hisse senedi fiyatı belirli bir destek seviyesinden toparlanmış ve fincan kulp formasyonunu oluşturmaya başlamıştır.
Bu örnekte fiyat hareketleri ve fincan kulp formasyonunun oluşumu şu şekilde ilerler:
- Hisse senedi, önce 200 TL seviyesinden sert bir düşüş yaşamış ve 150 TL seviyelerine kadar gerilemiştir. Bu düşüş, piyasanın genel risk algısındaki değişim ve teknoloji sektörüne yönelik kısa vadeli satış baskısı nedeniyle gerçekleşmiştir.
- Ancak şirketin sağlam bilanço yapısı ve güçlü gelir beklentileri sayesinde yatırımcılar yavaş yavaş tekrar alım yapmaya başlamış, fiyat kademeli olarak yükselerek 200 TL seviyesine kadar çıkmıştır.
- Hisse senedi 200 TL seviyesine ulaştığında kısa vadeli yatırımcıların kar satışları nedeniyle fiyat 190 TL seviyesine kadar geri çekilmiştir. Bu küçük geri çekilme, formasyonun kulp kısmını oluşturur.
- Hisse fiyatı 200 TL seviyesindeki direnci kırdığında işlem hacmi hızla artmış ve güçlü bir yükseliş trendi başlamıştır. Teknik analiz açısından bakıldığında fincanın derinliği 50 TL (200 TL - 150 TL) olduğu için hedef fiyat 250 TL olarak belirlenmiştir.
Fincan Kulp Formasyonunun Avantajları ve Riskleri Nelerdir?
Her teknik formasyonda olduğu gibi fincan kulp formasyonunun da avantajları olduğu kadar bazı riskleri bulunmaktadır. Bu nedenle yatırımcıların; formasyonu tek başına değil, diğer teknik göstergelerle birlikte değerlendirmesi önemlidir.
Fincan Kulp Formasyonunun Avantajları
- Formasyon, başarılı şekilde tamamlandığında genellikle güçlü bir yükseliş hareketine işaret eder.
- Mevcut bir yükseliş trendinin devam edeceğini tahmin etmek için güvenilir bir modeldir.
- Formasyonun derinliği baz alınarak hedef fiyat kolayca hesaplanabilir, böylece yatırımcılar için öngörülebilirlik sağlar.
- Birçok yatırımcı ve analist tarafından tanınan ve kabul edilen bir formasyon olduğu için piyasa hareketlerini anlamakta faydalıdır.
- Kırılım yüksek hacimle gerçekleştiğinde, fiyat hareketlerinin daha güvenilir olduğu kabul edilir.
Fincan Kulp Formasyonunun Riskleri
- Formasyonun tamamlandığı düşünülerek yapılan işlemler, fiyatın beklenen yönde gitmemesi durumunda zarar getirebilir.
- Kırılım sırasında işlem hacmi düşükse formasyon başarısız olabilir ve fiyat hareketi beklenen sonucu vermeyebilir.
- Küresel ekonomik gelişmeler, şirket haberleri veya makroekonomik veriler formasyonu geçersiz kılabilir.
- Eğer kulp çok derin olursa yatırımcı güveni azalabilir ve formasyonun geçerliliği zayıflayabilir.
- Formasyonun tamamlanması uzun sürebilir ve yatırımcılar erken alım yaparak zarar edebilir.
Fincan Kulp Formasyonu Sonrası Ne Olur?
Borsada fincan kulp formasyonu, piyasa derinliğini anlamayı kolaylaştırır ve anlık fiyat değişikliklerini yakalamaya imkan verir. Bu sayede yatırımcılar, geleceğe dair daha sağlıklı öngörülerde bulunabilir.
Fincan kulp formasyonu sonrası fiyat hareketleri ise genellikle şu şekilde gerçekleşir:
- Kırılım gerçekleştiğinde, fiyatın fincanın derinliği kadar bir yükseliş yapması beklenir.
- Kırılım gerçekleştikten sonra fiyat bazen kırılım seviyesine geri dönerek destek olarak test edebilir.
- Eğer kırılım güçlü bir hacimle gerçekleşmişse fiyat genellikle formasyonun projeksiyon hedefine ulaşır. Ancak piyasada ani değişimler olabileceği için stop-loss seviyeleri belirlenmeli ve risk yönetimi ihmal edilmemelidir.
- Bazen fiyat, beklenen kırılımı gerçekleştirmez ve aşağı yönlü hareket eder. Bu durumda formasyon geçersiz hale gelebilir ve yatırımcıların zarar riskini minimize etmek için önlem alması gerekir.
Ters Fincan Kulp Formasyonu Nedir?
Ters fincan kulp formasyonu, klasik fincan kulp formasyonunun tam tersi olarak düşüş sinyali veren bir teknik analiz modelidir. Bir yükseliş trendinin sonuna yaklaşıldığını ve düşüş trendinin başlayabileceğini gösterir.
Formasyon, önce fiyatın yavaş yavaş yükselmesiyle başlar ve ardından bir tepe noktası oluşturarak geniş bir kavis çizer. Fincanın tersine dönmüş hali gibi görünen bu yapı, piyasanın yukarı yönlü ivmesini kaybettiği ve satıcıların hakimiyet kurmaya başladığı şeklinde yorumlanır.
Fiyat, tepe seviyesinden düştükten sonra kısa süreli bir toparlanma yaşayarak kulp kısmını oluşturur. Ancak, bu toparlanma genellikle sınırlıdır ve ardından fiyatlar aşağı yönlü kırılarak düşüş trendine girer.
Ters Fincan Kulp Formasyonunda Hedef Fiyat Nasıl Belirlenir?
Ters fincan kulp grafiğinde formasyonun derinliğine dayanarak hedef fiyat hesaplaması yapılabilir. Önce fincanın en yüksek seviyesi ile en düşük seviyesi (destek noktası) arasındaki fark belirlenir. Kulpun tamamlanmasının ardından fiyatın aşağı yönlü kırıldığı destek seviyesi tespit edilir. Son olarak fincanın derinliği, kırılım seviyesinden çıkarılır.
Örneğin fincanın tepe noktasının 120 TL, dip noktasının 90 TL olduğunu varsayalım. Burada derinlik 30 TL demektir. 90 TL kırılım seviyesinden 30 TL çıkarıldığında hedef fiyat 60 TL olarak hesaplanır.
Diğer Formasyon Türleri
Formasyonlar, yatırımcılara fiyat hareketleri hakkında ipuçları sunarak alım ve satım kararlarında rehberlik eder. Teknik analizde kullanılan bu modeller genel olarak ikiye ayırılır:
1. Geri Dönüş Formasyonları
Geri dönüş formasyonları, piyasanın yön değiştireceğini öngören modellerdir. Düşüş trendinin yükselişe dönmesini veya tam tersi şekilde yükseliş trendinin düşüşe geçmesini gösterebilir. En yaygın geri dönüş formasyonları şunlardır:
- Omuz Baş Omuz & Ters Omuz Baş Omuz Formasyonu: OBO, yükseliş trendinin sona erdiğini gösteren güçlü bir düşüş formasyonudur. Ters OBO (TOBO) ise düşüş trendinin sona erip yükselişin başlayacağını işaret eder.
- Çift Tepe ve Çift Dip: Çift tepe formasyonu, fiyatın iki kez aynı seviyeye ulaşıp kırılım gerçekleştirememesiyle oluşur ve düşüş trendinin başlayabileceğini gösterir. Çift dip ise bunun tersidir ve yükseliş sinyali verir.
- Üçlü Tepe ve Üçlü Dip: Çift tepe ve çift dip formasyonlarının daha güçlü versiyonudur. Üçlü tepe düşüş sinyali, üçlü dip ise yükseliş sinyali olarak değerlendirilir.
2. Devam Formasyonları
Devam formasyonları, mevcut trendin süreceğini gösterirler. Genellikle bir konsolidasyon sürecinin ardından fiyatların tekrar ana trend yönünde hareket edeceğine işaret eder. En bilinen devam formasyonları şunlardır:
- Fincan Kulp Formasyonu: Yükseliş trendinin devam edeceğini gösteren bir modeldir.
- Bayrak ve Flama Formasyonu: Sert bir yükseliş veya düşüş hareketinden sonra kısa bir konsolidasyon dönemi oluşur ve ardından fiyatlar aynı yönde hareket etmeye devam eder.
- Üçgen Formasyonları: Yükselen üçgen genellikle yukarı yönlü kırılım verirken düşen üçgen aşağı yönlü kırılım ihtimalini artırır. Simetrik üçgen ise fiyatın her iki yönde de kırılabileceğini gösterir.
- Kanal Formasyonları: Fiyat belirli bir kanal içinde hareket ederken trendin devam ettiğini gösterir. Kanal yukarı eğimli ise yükseliş, aşağı eğimli ise düşüş trendine işaret eder.
Yazımızda “Fincan Kulp Formasyonu Nedir?” sorusuna detaylıca yanıt verdik. Piyasalar hakkında daha fazla bilgi için blogumuzu keşfetmeye devam edin!