Yeni vergi düzenlemesi, ticaret dengelerini değiştirme potansiyeline sahip. Ticaret politikalarında korumacı gelişmelerin artması, diğer ülkelerdeki benzer önlemler alınmasına yönlendirilebilir. ABD'nin bu hamlesi, özellikle Çin'in sektördeki hakimiyetine karşı bir denge unsuru olarak görülüyor.
cta
Trump Döneminden Bugüne: Vergi Politikalarının Etkisi
ABD ilk olarak Trump yönetimi döneminde çelik ithalatına %25 gümrük vergisi getirmişti. Bu uygulama, 2019 yılında ABD'deki çelik fabrikalarının kapasite kullanımlarının %80'in üzerine katkı sağlamasını sağladı. Ancak küresel piyasa koşullarındaki değişim ve Çin'in sektördeki rolü nedeniyle son yıllarda üretimde düşüş yaşandı.
Yeni vergi düzenlemesiyle birlikte önceki yönetimler tarafından müzakere edilen gümrük muafiyetleri ve kota düzenlemelerinin akıbeti belirsizliği korunuyor. Bu durum, özellikle ABD ile serbest ticaret tanımı olmayan ülkeler için daha büyük gösteriler sunuluyor.
Türk Çelik Üreticileri Nasıl Etkilenecek?
Türk çelik ürünlerinin stratejik olarak doğrudan etki alanının sınırında olması bekleniyor. Zaten mevcut ihracat vergisi %25 düzeyinde olduğu için, yeni vergi düzenlemesi ek bir maliyet yaratmayacak. Erdemir (EREGL) ve Kardemir (KRDMD) için önemli bir değişiklik öngörülmüyor.
- Erdemir'in ihracatı, 2024'ün ilk dokuzuncu yılında toplam satış hacminin %20'sini oluşturdu. Bu oran, 2023'ün aynı döneminde %10 düzeyindeydi. Şirketin ana ticaret pazarı Avrupa olmaya devam ederken ABD pazarında daha küçük bir paya sahip.
- Kardemir'in ABD'ye doğrudan ve dolaylı ihracat maruziyeti oldukça düşük. Bu durum, şirketin yeni gümrük vergilerinden etkilenmesini en aza indiriyor.
Piyasa Performansı ve Beklentiler
Geçtiğimiz hafta Erdemir ve Kardemir hisleri, BIST-100 sıralamasında sırasıyla %5 ve %6 oranında daha iyi performans gösterdi. Bu yükseliş, ağırlıklı olarak ArcelorMittal'in güçlü finansal sonuçları ve güvenilir aralıklarla desteklendi.
Ancak ABD'nin yeni gümrük vergisi oranının kısa vadeli bu hisler üzerinde hafif olumsuz bir etki yaratması bekleniyor. Yatırımcılar, özellikle küresel ticaret politikalarındaki faaliyetlerini yakından takip ediyor. Bu nedenle piyasalarda kısa vadeli dalgalanmalar yaşanabilir.
Sonuç: Küresel Ticarette Yeni Dönem mi?
ABD'nin çelik ithalatına yönelik yeni vergi kararı, küresel ticaret dengeleri yeniden şekillendirilebilir. Özellikle Avrupa ve Asya pazarlarında rekabetin artması, fiyat dalgalanmalarının devam edebilmesi. Türk çeliğinin doğrudan doğruya büyük bir tehdit oluşturması, küresel piyasa dinamiklerindeki değişimi sürekli izlemesi.