Amerika Birleşik Devletleri, mevcut vergilere ek olarak tüm ithal çelik ürünlerine %25 oranında ek gümrük vergisi uygulama planını duyurdu. Bugün resmen açıklanması beklenen bu kararın; Kanada, Brezilya, Meksika, Güney Kore ve Vietnam gibi büyük çelik ihracatçısı ülkeleri doğrudan etkilemesi bekleniyor.
Yeni vergi düzenlemesi, ticaret dengelerini değiştirme potansiyeline sahip. Ticaret politikalarında korumacı eğilimlerin artması, diğer ülkeleri de benzer önlemler almaya yönlendirebilir. ABD’nin bu hamlesi, özellikle Çin’in sektördeki hakimiyetine karşı bir denge unsuru olarak görülüyor.
Piapiri yatırım hesabını hemen aç, piyasanın piri sen ol!
Hesap AçTrump Döneminden Bugüne: Vergi Politikalarının Etkisi
ABD ilk olarak Trump yönetimi döneminde çelik ithalatına %25 gümrük vergisi getirmişti. Bu uygulama, 2019 yılında ABD'deki çelik fabrikalarının kapasite kullanım oranının %80’in üzerine çıkmasına katkı sağladı. Ancak küresel piyasa koşullarındaki değişim ve Çin’in sektördeki baskın rolü nedeniyle son yıllarda üretimde düşüş yaşandı.
Yeni vergi düzenlemesiyle birlikte önceki yönetimler tarafından müzakere edilen gümrük muafiyetleri ve kota düzenlemelerinin akıbeti belirsizliğini koruyor. Bu durum, özellikle ABD ile serbest ticaret anlaşması olmayan ülkeler için daha büyük belirsizlik yaratıyor.
Türk Çelik Üreticileri Nasıl Etkilenecek?
Türk çelik üreticileri açısından doğrudan etkinin sınırlı olması bekleniyor. Zaten mevcut ihracat vergisi %25 seviyesinde olduğu için, yeni vergi düzenlemesi ek bir maliyet yaratmayacak. Erdemir (EREGL) ve Kardemir (KRDMD) için önemli bir değişiklik öngörülmüyor.
- Erdemir’in ihracatı, 2024’ün ilk dokuz ayında toplam satış hacminin %20’sini oluşturdu. Bu oran, 2023’ün aynı döneminde %10 seviyesindeydi. Şirketin ana ihracat pazarı Avrupa olmaya devam ederken ABD pazarı daha küçük bir paya sahip.
- Kardemir’in ABD’ye doğrudan ve dolaylı ihracat maruziyeti oldukça düşük. Bu durum, şirketin yeni gümrük vergilerinden etkilenmesini minimize ediyor.
Piyasa Performansı ve Beklentiler
Geçtiğimiz hafta Erdemir ve Kardemir hisseleri, BIST-100 endeksine kıyasla sırasıyla %5 ve %6 oranında daha iyi performans gösterdi. Bu yükseliş, ağırlıklı olarak ArcelorMittal’in güçlü finansal sonuçları ve ileriye dönük beklentileriyle desteklendi.
Ancak ABD’nin yeni gümrük vergisi kararının kısa vadede bu hisseler üzerinde hafif olumsuz bir etki yaratması bekleniyor. Yatırımcılar, özellikle küresel ticaret politikalarındaki belirsizlikleri yakından takip ediyor. Bu nedenle piyasalarda kısa vadeli dalgalanmalar yaşanabilir.
Sonuç: Küresel Ticarette Yeni Dönem mi?
ABD’nin çelik ithalatına yönelik yeni vergi kararı, küresel ticaret dengelerini yeniden şekillendirebilir. Özellikle Avrupa ve Asya pazarlarında rekabetin artması, fiyat dalgalanmalarını beraberinde getirebilir. Türk çelik üreticileri açısından doğrudan büyük bir tehdit oluşturmasa da küresel piyasa dinamiklerindeki değişim yakından izlenmeli.