Günümüz ekonomik koşullarında şirketler, zaman zaman öngörülemeyen finansal zorluklarla karşılaşabilir. Artan maliyetler, dalgalanan döviz kurları, talepteki düşüşler veya beklenmedik krizler, güçlü firmaları bile ödeme dengelerini yeniden gözden geçirmek zorunda bırakabilir. Bu tür dönemlerde şirketlerin ayakta kalabilmesi için konkordato gibi finansal esneklik sağlayan bazı hukuki mekanizmalar devreye girer.
Konkordato, şirketlerin mali yüklerini hafifletip yeniden yapılanmalarına zemin hazırlayan bir süreç olarak anlaşılabilir. İşletmeler, faaliyetlerine devam edebilmek ve borç ilişkilerini sürdürülebilir bir hale getirmek için bu yöntemi tercih eder. Böylece hem çalışanlar hem de tedarik zinciri korunarak ekonomik faaliyetin devamı sağlanabilir.
Yazımızda konkordato nedir, konkordato türleri nelerdir gibi merak edilen sorulara yanıt verdik.
Piapiri yatırım hesabını hemen aç, piyasanın piri sen ol!
Hesap AçKonkordato Nedir? Konkordato Ne Demek?
Konkordato, bir şirketin borçlarını ödeyemeyecek duruma geldiğinde alacaklılarıyla belirli bir ödeme planı üzerinde anlaşarak faaliyetlerini sürdürebilmesini sağlayan hukuki bir yeniden yapılandırma sürecidir. Süreç; borçlunun iflas etmesini önlemeyi, alacaklıların da belirli ölçüde alacaklarını tahsil edebilmesini amaçlar.
Şirket konkordato ilan ettiğinde mahkeme kararıyla geçici bir koruma sürecine girer. Bu dönemde şirkete karşı haciz işlemleri durur, borçların tahsili askıya alınır ve işletmeye faaliyetlerini devam ettirmesi için zaman tanınır. Bu süre içinde şirket, mali durumunu düzeltmek ve borçlarını ödeyebilecek bir plan oluşturmakla yükümlüdür.
Konkordato, iflastan farklı olarak tasfiye değil “iyileşme” sürecidir. Yani şirketin piyasadan çekilmesini değil, yeniden ayağa kalkmasını hedefler. Bu yönüyle konkordato hem şirketin hem de ekonominin genel istikrarını korumaya yardımcı olur.
Şirket Konkordato İlan Ederse Ne Olur?
Bir şirket konkordato ilan ettiğinde yasal olarak belirli bir koruma sürecine girer. Bu süreçte şirketin borçları hemen tahsil edilemez, icra ve haciz işlemleri durdurulur. Amaç, şirkete faaliyetlerine devam edebilmesi için zaman tanımak ve mali dengesini yeniden kurmasına olanak sağlamaktır. Bu dönem boyunca şirket, mahkeme tarafından atanan konkordato komiserinin gözetiminde faaliyetlerini sürdürür.
Konkordato ilanıyla birlikte şirketin tüm mali işlemleri yakından denetlenir. Şirketin mal varlığı üzerindeki tasarruf yetkisi sınırlanabilir ve belirli işlemler için mahkeme onayı gerekebilir. Bu sayede hem şirketin elindeki varlıkların korunması hem de alacaklıların çıkarlarının güvence altına alınması hedeflenir.
Alacaklılar açısından bakıldığında, konkordato süreci alacakların tamamen silinmesi anlamına gelmez. Şirket, mahkeme onaylı bir ödeme planı hazırlar ve bu plan çerçevesinde borçlarını belirli vadelerle ödemeyi taahhüt eder. Alacaklılar, bu plana uyması hâlinde borçlarını zamanla tahsil edebilir.
Bu nedenle konkordato sürecine giren şirketlerin en çok merak edilen yönü finansal tablolarıdır. Bir şirketin varlıklarını, borçlarını ve özkaynaklarını ortaya koyan bilanço, bu noktada kritik bir gösterge olarak öne çıkar. Konkordato ilan eden bir şirketin ödeme gücünü ve borç yapılandırma ihtiyacını anlamak için bilanço nedir içeriğimize göz atabilirsiniz.
Konkordato Çeşitleri
Konkordato, her şirketin mali durumu ve borç yapılandırma ihtiyacına göre farklı biçimlerde uygulanabilir. Bu nedenle Türk Ticaret Kanunu’nda konkordato süreci, amacına ve uygulama şekline göre çeşitli türlere ayrılmıştır. Her biri borçlunun mali konumuna, faaliyetlerine devam etme kabiliyetine ve alacaklılarla kuracağı anlaşmanın niteliğine göre farklı avantajlar sunar.
Adi Konkordato
Adi konkordato, en yaygın kullanılan konkordato türüdür. Borçlu şirket, alacaklılarıyla belirli bir indirim ya da vadeye yayılmış bir ödeme planı üzerinde anlaşır. Bu plan, mahkeme tarafından onaylanırsa yasal geçerlilik kazanır. Şirket faaliyetlerine devam ederken borçlarını belirlenen koşullarda ödemeye başlar.
İflas İçi Konkordato
İflas içi konkordato, hakkında iflas kararı verilmiş bir şirketin iflas masasına dâhil edilen borçlarını yeniden yapılandırmak amacıyla uygulanır. Şirket, iflas süreci içinde alacaklılarla bir uzlaşma sağlayarak borçlarını belli bir plana göre ödemeyi teklif eder. Mahkeme bu teklifi onaylarsa iflas tasfiyesi durdurulabilir veya ertelenebilir.
İflas Dışı Konkordato
İflas dışı konkordato, henüz iflas etmemiş ancak iflas tehlikesiyle karşı karşıya kalan şirketlerin başvurduğu konkordato türüdür. Bu süreçte şirket, mali durumunu düzeltmek ve iflasa gitmeden borçlarını yeniden yapılandırmak için mahkemeye başvurur. İflas dışı konkordato, borçlunun piyasa faaliyetlerini sürdürmesini ve itibarını korumasını sağlar.
Mal Varlığının Terki Suretiyle Konkordato
Bu konkordato türünde borçlu şirket, alacaklılarına borçlarını ödeyebilmek için mal varlığının tamamını onların tasarrufuna bırakır. Alacaklılar, bu malları satarak elde ettikleri gelirle borçlarını tahsil eder. Bu yöntem, borçlunun doğrudan iflas etmeden borçlarından kurtulmasını sağlar ancak şirket genellikle faaliyetlerine son verir.
Konkordato Hangi Borçları Kapsar?
Konkordato, borçlu şirketin mali açıdan toparlanabilmesi için hazırlanan kapsamlı bir ödeme planıdır. Ancak bu plan, her tür borcu kapsamaz. Konkordato sürecinde hangi borçların yapılandırılabileceği hem borcun niteliğine hem de borcun doğduğu tarihe bağlıdır. Amaç, şirketin ticari faaliyetlerini sürdürebilmesini sağlarken aynı zamanda alacaklıların makul bir şekilde korunmasıdır.
Konkordato kapsamında değerlendirilen borçlar genel olarak şunlardır:
- Ticari faaliyetlerden doğan vadeli borçlar ve senetli alacaklar konkordato planına dahil edilebilir.
- Banka kredileri, finansal kiralama borçları ve faktoring kaynaklı yükümlülükler yapılandırılabilir.
- Mal veya hizmet tedarikine ilişkin borçlar, konkordato sürecinde ödeme planına alınabilir.
- Konkordato ilanından önce doğmuş borçlar, plan kapsamında yeniden düzenlenebilir; ancak ilan sonrasında doğan borçlar bu kapsama girmez.
- Kamu kurumlarına olan bazı borçlar (örneğin vergi ve SGK prim borçları) konkordato planına dahil edilebilse de bu durum ilgili mevzuata göre değişiklik gösterebilir.
- Teminatsız alacaklar genellikle konkordato planına dahil edilirken rehinli ve teminatlı alacaklar özel hükümlere tabi olabilir.
Konkordatoya Başvurmanın Şartları Nelerdir?
Konkordato, mali sıkıntıyla karşılaşan şirketlere yeniden yapılandırma imkânı tanır; ancak bu talep herkesçe yapılamaz. Başvuru hakkı, işletmenin durumu, alacaklılarla ilişkisi, mali belgeler ve teklifin geçerliliği gibi kriterlere bağlıdır. Kanun (İcra ve İflas Kanunu’nun konkordatoya ilişkin hükümleri) bu şartları düzenler:
- Şirketin, vadesi gelmiş borçlarını ödeyememesi ya da gelecekte ödeme güçlüğüyle karşılaşma ihtimali bulunması gerekir.
- Borçlu şirket bu talepte bulunabilir. Ayrıca eğer borçlu iflasa tabi (örneğin ticaret şirketi) ise, alacaklılardan biri de konkordato talebinde bulunabilir.
- Başvuru, işletmenin faaliyet merkezi ya da yerleşim yeri itibarıyla yetkili Asliye Ticaret Mahkemesi nezdinde yapılmalıdır.
- Başvuru esnasında borçlara ilişkin ödeme teklifi (vade, tenzilat, kaynak gösterimi), bilanço, gelir tablosu, nakit akım tablosu, aktif-pasif durumu gibi mali tablolar ve borç-alacak listeleri sunulmalıdır. Ayrıca rehinli/teminatlı alacaklar ile imtiyaz sıralaması belirtilmelidir.
- Sunulan proje ve mali durumun gerçekçi olduğunu gösteren bağımsız denetim raporu ya da finansal analiz gerekir.
- Mali tablolar, başvuru tarihinden en geç 45 gün öncesine ait olmalıdır.
Konkordato Başvurusu Nasıl Yapılır?
Konkordato başvurusu, borçlu şirketin mali durumunu koruma altına alarak yeniden yapılandırma sürecine girmesini sağlayan resmi bir hukuki işlemdir. Bu süreç, Asliye Ticaret Mahkemesi nezdinde yapılır ve başvurunun geçerli sayılabilmesi için belirli belgelerin eksiksiz olarak sunulması gerekir.
Konkordato başvurusunun temel aşamaları şunlardır:
- Başvuru, şirketin merkezinin bulunduğu yer Asliye Ticaret Mahkemesi’ne yapılır.
- Şirket, borçlarını nasıl ödeyeceğini gösteren konkordato projesini mahkemeye sunar. Bu projede alacaklılara yapılacak ödeme teklifleri, vadeler, indirim oranları ve finansman kaynakları detaylı şekilde yer almalıdır.
- Başvuru dilekçesine, şirketin mali tabloları (bilanço, gelir tablosu, nakit akım tablosu, borç ve alacak listeleri) eklenir.
- Ayrıca şirketin mali durumunu ve projenin uygulanabilirliğini doğrulayan bağımsız denetim raporu da dosyada bulunmalıdır.
- Mahkeme, başvuruyu inceledikten sonra geçici mühlet kararı verebilir. Bu karar, şirkete geçici hukuki koruma sağlar; haciz ve icra işlemleri durdurulur.
- Süreç boyunca mahkeme, şirketin mali durumunu denetlemek üzere bir veya birden fazla konkordato komiseri görevlendirir.
- Komiserin raporları ve alacaklı görüşleri dikkate alınarak mahkeme, nihai olarak konkordato planını onaylayabilir veya reddedebilir.
Konkordato Nasıl İlan Edilir?
Konkordato ilanı, borçlu şirketin mahkemeye yaptığı başvurunun ardından sürecin resmen duyurulması anlamına gelir. Bu ilan hem alacaklıların bilgilendirilmesi hem de şirketin yasal koruma sürecinin başlaması açısından büyük önem taşır. İlanla birlikte şirket, geçici mühlet süresince haciz ve icra işlemlerine karşı korunmaya başlar.
Konkordato ilan süreci genel olarak şu şekilde işler:
- Mahkeme, konkordato başvurusunu inceleyip gerekli belgelerin tam olduğunu tespit ettiğinde geçici mühlet kararı verir. Bu karar, şirketin mali varlıklarının korunması için ilk adımdır.
- Geçici mühlet kararıyla birlikte konkordato ilanı yapılır ve ilan, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile Basın İlan Kurumu’nun ilan portalında yayımlanır.
- Ayrıca ilan, mahkemenin belirlediği alacaklılara tebliğ edilir. Böylece hem ticari çevreler hem de ilgili kurumlar şirketin konkordato sürecine girdiğinden haberdar olur.
- İlan metninde; borçlu şirketin adı, adresi, geçici mühlet kararı tarihi, konkordato komiseri veya komiserlerinin isimleri ve alacaklıların haklarını nasıl bildireceğine ilişkin bilgiler yer alır.
- Bu süreçte mahkeme, konkordato komiserinin denetiminde şirketin faaliyetlerini sürdürmesine izin verir. Komiser, ilan sonrası gelen alacaklı bildirimlerini değerlendirerek sürecin sağlıklı ilerlemesini sağlar.
- Son aşamada ilan edilen konkordato planı mahkemece incelenir ve uygun bulunursa tasdik edilerek yürürlüğe girer.
Konkordato Süreci Nasıl İşler?
Konkordato süreci, şirketin mali yapısının korunması ve borçların yeniden yapılandırılması amacıyla mahkeme kararıyla başlatılan çok aşamalı bir hukuki süreçtir. İlk adım, borçlu şirketin Asliye Ticaret Mahkemesi’ne yaptığı konkordato başvurusudur. Mahkeme, sunulan belgelerin eksiksiz ve yasal şartlara uygun olduğunu tespit ederse şirkete geçici mühlet verir. Bu karar, borçlu şirketi haciz ve icra işlemlerine karşı koruma altına alır ve faaliyetlerini sürdürmesi için zaman kazandırır.
Geçici mühlet döneminde mahkeme, şirketin mali durumunu denetlemek üzere bir veya birden fazla konkordato komiseri görevlendirir. Komiser, hem şirketin faaliyetlerinin sağlıklı bir şekilde devam edip etmediğini izler hem de alacaklılarla yapılacak görüşmelerin koordinasyonunu sağlar. Bu süreçte şirket, gelir ve giderlerini mahkeme gözetiminde yürütür ve mal varlığında alacaklıların haklarını zedeleyebilecek herhangi bir işlem yapamaz.
Konkordato planı, alacaklıların da görüş ve onayına sunulur. Planın kabul edilmesi, belirli bir çoğunluğun onayına bağlıdır. Eğer alacaklıların yeterli kısmı planı kabul ederse mahkeme süreci değerlendirir ve planın uygulanabilirliğini inceler. Mahkeme, konkordato teklifini uygun bulursa tasdik kararı vererek planın yürürlüğe girmesini sağlar.
Tasdikle birlikte konkordato süreci resmen tamamlanır ve şirket, hazırladığı ödeme planı doğrultusunda borçlarını belirlenen vadelerde ödemeye başlar. Bu noktadan sonra şirket yeniden finansal denge kurabilir, operasyonlarını sürdürebilir ve piyasadaki güvenilirliğini kademeli olarak yeniden kazanabilir.
Konkordato ilan eden şirketler, borçlarını ödeyebilmek ve faaliyetlerine devam edebilmek için çeşitli yöntemlere başvurabilir. Bunların başında nakit akışını güçlendiren sermaye artırımı gelir. Konkordato sürecinde şirketlerin hangi yöntemlerle finansal yapısını güçlendirmeye çalıştığını daha iyi kavrayabilmek için sermaye artırımı nedir içeriğimize göz atmalıdır.
Konkordato Talebinde Bulunmanın Avantajları Nelerdir?
- Konkordato başvurusu ile şirket, yasal koruma altına alınır ve haciz ya da icra işlemleri durdurulur.
- Şirketin faaliyetlerine devam etmesine izin verilir; üretim, satış ve hizmet süreçleri kesintiye uğramaz.
- Borçların belirli bir plan çerçevesinde yeniden yapılandırılması sağlanır; bu da mali yükün hafiflemesine yardımcı olur.
- Alacaklılarla kontrollü bir uzlaşma ortamı oluşur; borçlu, ödeme planını kendi mali gücüne uygun şekilde düzenleyebilir.
- Şirketin itibarı tamamen zedelenmeden toparlanma şansı doğar; konkordato, iflas gibi olumsuz bir algı yaratmaz.
- Yasal süreç boyunca şirketin mal varlığı korunur; elindeki varlıkların satışı veya haczi engellenir.
- Konkordato süreci, şirketin uzun vadede sürdürülebilir bir mali yapıya kavuşmasını ve istihdamın korunmasını sağlar.
- Uygun yönetildiğinde, konkordato şirketin kredi notunun yeniden iyileşmesine ve finansal güvenin geri kazanılmasına katkıda bulunur.
Konkordato Süresi Ne Kadardır?
Konkordato süreci, mahkeme tarafından verilen geçici ve kesin mühlet dönemlerinden oluşur. Başvurunun ardından mahkeme, gerekli şartların sağlandığını tespit ederse şirkete üç aylık geçici mühlet verir. Bu dönem, şirketin faaliyetlerini sürdürmesi ve konkordato planını hazırlaması için bir tür koruma süresidir. Gerekli görülmesi halinde bu süre iki ay daha uzatılabilir ancak toplamda beş ayı geçemez.
Geçici mühlet döneminin sonunda mahkeme, borçlunun mali durumunu, sunduğu planın uygulanabilirliğini ve komiser raporlarını değerlendirir. Şartların uygun olduğu kanaatine varılırsa şirkete bir yıllık kesin mühlet tanınır. Bu süre, şirketin konkordato planını uygulamaya koyduğu, alacaklılarla uzlaşma sağladığı ve mali dengesini yeniden kurmaya çalıştığı ana dönemdir.
Kesin mühlet, istisnai durumlarda mahkemenin kararıyla altı ay daha uzatılabilir. Böylece konkordato süreci, geçici ve kesin mühletler bir arada değerlendirildiğinde genellikle 12 ila 18 ay arasında tamamlanır. Bazı durumlarda mahkemenin ek uzatma kararı vermesiyle süreç iki yıla kadar uzayabilir.
Kimler Konkordato İlan Edemez?
- Ticari faaliyeti bulunmayan kişiler konkordato talebinde bulunamaz. Yani yalnızca ticari işletmeler veya iflasa tabi borçlular başvurabilir.
- Devlet kurumları, kamu tüzel kişileri ve belediyeler konkordato ilan edemez; zira kamu borçları konkordato kapsamına girmez.
- İflası kesinleşmiş şirketler konkordato talebinde bulunamaz; bu aşamadan sonra yalnızca iflas içi konkordato gündeme gelebilir.
- Borçlarını kötü niyetli olarak ödemeyen veya malvarlığını kaçırmaya çalışan kişiler, mahkemece tespit edilirse konkordato hakkını kaybeder.
- Konkordato için gerekli belgeleri eksik sunan ya da mali durumu hakkında gerçeğe aykırı beyanda bulunan borçluların başvuruları reddedilir.
- İcra takibine konu olmayan bireysel borçlar (örneğin şahsi borçlar, ticari nitelik taşımayan borçlar) için konkordato ilanı yapılamaz.