Destek ve direnç kavramları, temel olarak fiyat hareketlerinin belirli seviyelerde duraklayabileceği veya yön değiştirebileceği noktaları ifade eder. Fiyatın destek seviyesine yaklaşması, potansiyel bir alım fırsatı olarak değerlendirilebilirken direnç seviyesine yaklaşması satış fırsatı olarak görülebilir.
Destek ve direnç seviyeleri teknik analizde geçmiş fiyat hareketleri incelenerek belirlenir. Önceki dip noktaları destek, tepe noktaları ise direnç olarak kabul edilir. Ayrıca hareketli ortalamalar, Fibonacci seviyeleri ve trend çizgileri gibi teknik göstergeler de bu seviyelerin tespitinde kullanılır.
Yazımızda destek ve direnç kavramlarını yakından inceledik.
Destek Seviyesi Nedir?
Destek seviyesi, bir varlığın fiyatının düşüş eğiliminde olduğu noktada alıcıların devreye girerek fiyatın daha fazla düşmesini engellediği fiyat seviyesini ifade eder. Bu seviyede satıcıların isteksizliği ve alıcıların artan ilgisi nedeniyle düşüş ivme kaybeder ve fiyat genellikle bu noktada duraklar veya yukarı yönlü bir tepki verir.
Destek seviyeleri, fiyatın belirli bir zaman dilimi içinde sıkça test ettiği ve her seferinde düşüşün durduğu noktalar olarak belirlenir. Fiyatın bu seviyeyi ne kadar sık test ettiği, desteğin gücünü gösterir; sıkça test edilen destek seviyeleri, fiyatın olası düşüşlerde o noktada zorlanacağının bir göstergesidir.
Yatırımcılar, destek seviyelerini potansiyel alım fırsatları olarak değerlendirirler. Fiyatın destek seviyesine yaklaşması, alıcıların ilgisinin artabileceğini ve fiyatın bu seviyeden yukarı yönlü bir hareket başlatabileceğini gösterir. Ancak destek seviyesinin kırılması durumunda fiyatın daha da düşebileceği ve yeni bir destek seviyesinin oluşabileceği unutulmamalıdır.
Destek Seviyesi Örneği
Bir hisse senedinin fiyatı sürekli düşüş gösterirken belirli bir seviyede alıcıların artan ilgisiyle karşılaşabilir ve bu seviye destek olarak adlandırılır. Bu noktada fiyatın daha fazla düşmesi zorlaşır.
XYZ kodlu bir hisse senedi düşünelim. Bu hisse, son birkaç hafta boyunca 100 TL ile 120 TL arasında dalgalı bir seyir izliyor. Ancak her fiyat düşüşünde, hisse 100 TL seviyesine geldiğinde yoğun bir alıcı ilgisiyle karşılaşıyor ve yeniden yükselmeye başlıyor. Bu durum, 100 TL'nin destek seviyesi olarak işlev gördüğünü gösterir.
Ancak senaryo değişebilir. Eğer piyasa koşullarında bir bozulma olur ve XYZ hissesi 100 TL'nin altına düşerse destek seviyesi kırılmış olur. Bu durumda fiyatın daha da düşmesi ve yeni bir destek seviyesinin oluşması beklenir. Bu tür kırılmalar genellikle işlem hacminde artışla birlikte gerçekleşir ve yatırımcılar için önemli bir uyarı sinyali olabilir.
Direnç Seviyesi Nedir?
Direnç seviyesi, yükseliş trendinde olan bir varlığın belirli bir seviyeye ulaştığında satıcıların devreye girmesiyle yükselişin durakladığı veya tersine döndüğü önemli bir fiyat seviyesini ifade eder. Arzın talebe baskın gelmesi nedeniyle fiyat genellikle bu noktada durur veya düşüş yönlü bir hareket başlatır.
Direnç seviyesi, yatırımcıların satışı değerlendirdiği ve karlarını realize ettiği noktalar olarak kabul edilir. Fiyat, direnç seviyesine yaklaştıkça satıcıların ilgisi artabilir ve bu durum, fiyatın daha fazla yükselmesini zorlaştırabilir.
Direnç Seviyesi Örneği
Bir hisse senedi örneğiyle direnç seviyesini açıklayalım. ABC hisse senedi, son birkaç ay boyunca 150 TL ile 170 TL arasında işlem görüyor. Hisse fiyatı her yükseldiğinde 170 TL seviyesine yaklaştığında alıcıların ilgisi azalıyor ve satıcıların sayısı artıyor. Bu durum, 170 TL’nin direnç seviyesi olarak işlev gördüğünü gösterir.
Buna karşılık direnç seviyesinin de tıpkı destek gibi kırılabileceğini unutmamak gerekir. Örneğin, ABC hissesi 170 TL’yi aşar ve bu seviyenin üzerinde kalıcı bir şekilde işlem görmeye başlarsa yeni bir yükseliş trendine işaret edebilir. Bu durumda 170 TL seviyesi artık destek seviyesi olarak işlev görebilir.
Destek ve Direnç Seviyeleri Nasıl Belirlenir?
Destek ve direnç seviyeleri belirlenirken geçmiş fiyat hareketleri, teknik göstergeler ve piyasa dinamikleri dikkate alınır. Bu seviyelerin tespiti için hem görsel analiz hem de matematiksel araçlar kullanılır.
Örneğin, geçmişte fiyatın birçok kez test ettiği seviyeler güçlü destek veya direnç noktaları olarak kabul edilir. Teknik analiz araçları ise bu seviyelerin daha hassas bir şekilde tespit edilmesini sağlar.
Destek ve direnç seviyelerinin belirlenmesinde yararlanılan başlıca noktalar şunlardır:
- Önceki dip noktalar destek, tepe noktalar ise direnç olarak belirlenir. Bu seviyeler, fiyatın geçmişte birçok kez test edilmesiyle güçlenir.
- Fiyatın yükseliş veya düşüş eğiliminde olduğu trend çizgileri destek ve direnç seviyelerini belirlemek için kullanılır. Trend çizgileri, fiyatın hareket yönünü ve bu yönü destekleyen veya engelleyen seviyeleri gösterir.
- Fibonacci seviyeleri, hareketli ortalamalar ve Bollinger Bantları gibi teknik göstergeler, destek ve direnç seviyelerini tespit etmekte yaygın olarak kullanılır.
- Yuvarlak rakamlar (örneğin 100 TL, 200 TL gibi) yatırımcı psikolojisi nedeniyle destek veya direnç seviyeleri olarak işlev görebilir.
- Fiyatın belirli bir seviyede yoğun işlem görmesi, o seviyenin güçlü bir destek veya direnç noktası olduğunu gösterebilir.
- Pivot noktaları, günlük, haftalık veya aylık fiyat hareketlerine dayalı olarak destek ve direnç seviyelerini belirlemek için kullanılan matematiksel bir yöntemdir.
Destek ve Direnç Noktası Hesaplama
Destek ve direnç noktaları, bir varlığın daha önceki dip/tepe seviyelerinden veya belirli matematiksel formüllerden türetilebilir. Teknik analizde en yaygın kullanılan hesaplama yöntemleri arasında pivot noktaları, Fibonacci seviyeleri ve hareketli ortalamalar yer alır.
Pivot Noktaları
Günlük, haftalık veya aylık fiyat verilerini kullanarak destek ve direnç seviyelerini hesaplamak için kullanılır. Hesaplama formülü şu şekildedir:
- Pivot Noktası (P) = (En Yüksek Fiyat + En Düşük Fiyat + Kapanış Fiyatı) / 3
- Birinci Destek (S1) = (2 × Pivot Noktası) - En Yüksek Fiyat
- İkinci Destek (S2) = Pivot Noktası - (En Yüksek Fiyat - En Düşük Fiyat)
Fibonacci Düzeltme Seviyeleri
Fibonacci seviyeleri, belirli oranlar (örneğin, %38.2, %50, %61.8) kullanılarak destek noktalarını belirler. Fiyatın önceki bir yükseliş veya düşüş hareketinden hangi seviyelere geri çekileceği tahmin edilebilir.
Direnç noktasında ise Fibonacci genişleme seviyeleri, fiyatın bir önceki hareketine göre ne kadar daha yukarı çıkabileceğini hesaplamak için kullanılır. En yaygın kullanılan seviyeler %61.8, %100 ve %161.8’dir.
Hareketli Ortalamalar
Destek seviyesi hesaplanırken bu yöntemde belirli bir süre boyunca varlığın ortalama fiyatı destek noktası olarak kabul edilebilir. Örneğin, 50 günlük hareketli ortalama, uzun vadeli destek seviyesi olarak kullanılır.
Direnç noktasında da benzer bir yol izlenir. Hareketli ortalamalar, belirli bir süre boyunca varlığın ortalama fiyatını gösterir ve fiyat hareketlerinin üst sınırını direnç noktası olarak belirler. Örneğin, 200 günlük hareketli ortalama, güçlü bir direnç seviyesi olarak kabul edilir.
Geçmiş Fiyat Hareketleri
Destek seviyesi hesaplanırken daha önce fiyatın birçok kez test ettiği ve düşüşlerin durakladığı noktalar, güçlü birer destek seviyesi olarak işaretlenir. Tersi durumda da fiyatın birçok kez test ettiği ancak kıramadığı tepe noktaları, güçlü birer direnç seviyesi olarak kabul edilir.
Destek ve Direnç Nasıl Kırılır? Kırılma Ne Anlama Gelir?
Piyasalarda destek ve direnç seviyeleri, fiyat hareketlerinin belirli bir noktada duraklayabileceği veya yön değiştirebileceği önemli seviyelerdir. Ancak bu seviyeler her zaman fiyatı tutamaz ve zaman zaman kırılır. Bir destek veya direnç seviyesinin kırılması, fiyatın bu seviyenin ötesine geçmesi anlamına gelir ve genellikle piyasada yeni bir trendin başlangıcına işaret eder.
Destek seviyesinin kırılması, alıcıların fiyatı yukarıda tutma gücünü kaybettiği anlamına gelir. Bu durum, genellikle arzın talebe baskın geldiği ve satıcıların piyasada hakimiyet kurduğu bir durumu ifade eder.
Fiyat, destek seviyesinin altına indiğinde düşüş trendinin devam etmesi olasıdır. Bu tür kırılmalar, genellikle artan işlem hacmiyle birlikte gerçekleşir ve yatırımcılara piyasadaki düşüş eğiliminin güçlendiğini gösterir.
Benzer şekilde direnç seviyesinin kırılması, satıcıların fiyatı aşağıda tutma gücünü kaybettiği anlamına gelir. Bu durum, talebin arzı aştığı ve alıcıların piyasada baskın hale geldiği bir senaryoyu ifade eder. Fiyat, direnç seviyesinin üzerine çıktığında yükseliş trendinin devam etmesi beklenir. Direnç kırılmaları da genellikle işlem hacminin artmasıyla gerçekleşir.
Kırılmalar, yatırımcılar için önemli sinyaller taşır. Bir destek seviyesinin kırılması, fiyatın daha düşük seviyelere doğru hareket edebileceğini ve yatırımcıların satış yapmayı düşünebileceğini ifade ederken direnç seviyesinin kırılması, fiyatın daha yüksek seviyelere ulaşabileceği ve alım fırsatlarının oluşabileceğini gösterir.
Ancak her kırılma piyasa trendini değiştirmez. Sahte kırılmalar, fiyatın kısa bir süreliğine seviyenin ötesine geçtiği ancak ardından geri döndüğü durumları ifade eder. Bu tür hareketler, yatırımcılar için dikkat edilmesi gereken tuzaklardır.