2024 yılı, Borsa İstanbul'da (BIST) farklı sektörlerin performansları açısından dikkat çekici gelişmelere sahne oldu. Yıl boyunca bazı sektör endeksleri yatırımcılara yüksek getiriler sağlarken bazıları ise beklentilerin altında kaldı.
Sigorta sektörü, %97,4'lük artışla 2024'ün en çok kazandıran endeksi oldu. Bu yükseliş, sektördeki şirketlerin finansal performanslarındaki iyileşme ve artan sigorta talebiyle birlikte düşünülebilir. İletişim sektörü de %67,3'lük değer artışıyla yatırımcılara kayda değer kazançlar sundu. Bankacılık sektörü ise %67'ye yakın bir artışla finansal piyasaların lokomotifi olmayı sürdürdü.
Yazımızda 2024 yılında Borsa İstanbul'da en çok yükselen sektör endekslerini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
En Fazla Yükselen BIST Endeksleri 2024
Endeks | Borsa Kodu | 2024 Açılış Fiyatı | 2024 Kapanış Fiyatı | Getiri Oranı |
BIST Sigorta | XSGRT | 33697,45 | 66509,33 | 97,4% |
BIST İletişim | XILTM | 1390,59 | 2326,22 | 67,3% |
BIST Likit Banka | XLBNK | 7700,03 | 12876,01 | 67,2% |
BIST Banka | XBANK | 8717,21 | 14554,75 | 67,0% |
BIST Ticaret | XTCRT | 16660,01 | 25385,81 | 52,4% |
BIST Mali | XUMAL | 7887,70 | 11758,05 | 49,1% |
BIST Temettü 25 | XTM25 | 9393,70 | 13925,91 | 48,2% |
BIST Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları | XGMYO | 2449,02 | 3587,50 | 46,5% |
BIST Teknoloji | XUTEK | 9541,31 | 13942,58 | 46,1% |
BIST Temettü | XTMTU | 7490,66 | 10754,21 | 43,6% |
Tabloda yer alan 10 indeks, 2024 yılı boyunca Borsa İstanbul’da gösterdiği performansla yatırımcıların yüzünü güldürdü. Buna karşılık spor sektörünün performansını ölçen XSPOR endeksi ise 2024 yılında %-13.8’lik bir düşüş performansı izledi.
Borsa Endeksi Nedir, Ne İşe Yarar?
Borsa endeksi, belirli bir grup hisse senedinin performansını ölçen ve finansal piyasaların genel eğilimlerini yansıtan istatistiksel bir göstergedir. Bu endeksler, yatırımcılara piyasanın genel durumu hakkında bilgi verir ve yatırım kararlarında referans noktası oluşturur.
Endeksler, borsada işlem gören hisse senetlerinin fiyat ve getiri performanslarını ölçerek veri akışı sağlar. Bu ölçümler hem bütünsel hem de sektörel bazda yapılabilir. Böylece gerek hisselerin gerekse sektörlerin finansal performansları takip edilebilmektedir.
Endekslerin, yatırımcılar için sağladığı başlıca faydalar şu şekilde sıralanabilir:
- Endeksler, borsada işlem gören hisse senetlerinin fiyat ve getiri performanslarını ölçerek piyasanın genel eğilimlerini belirlemeye yardımcı olur.
- Yatırımcılar, endeksleri takip ederek piyasa trendlerini analiz edebilir ve yatırım stratejilerini buna göre şekillendirebilirler.
- Endeksler, yatırımcıların kendi portföylerinin performansını piyasa geneliyle karşılaştırmalarına olanak tanır, böylece yatırımlarının etkinliğini değerlendirebilirler.
- Borsa endeksleri, bir ülkenin ekonomik sağlığını ve büyüme potansiyelini yansıtarak ekonomistler ve politika yapıcılar için önemli bir referans noktası oluşturur.
Borsa Endeksleri Neye Göre Yükselir?
Borsa endeksleri, belirli bir hisse senedi grubunun genel performansını yansıtan göstergelerdir. Bu endekslerin yükselmesi, çeşitli ekonomik ve politik faktörlerin olumlu etkisiyle gerçekleşir. Temel olarak endeksi oluşturan şirketlerin hisse senedi fiyatlarının artması, endeksin değerini yükseltir.
Bir endeksin yükselmesine etki eden başlıca faktörler şunlar olabilir:
- Endeksi oluşturan şirketlerin kârlılık ve büyüme oranlarındaki artışlar, hisse senedi fiyatlarını yükselterek endeksin değerini artırır.
- Genel ekonomik büyüme, şirketlerin gelir ve kârlılıklarını olumlu etkileyerek hisse senedi fiyatlarının ve dolayısıyla endekslerin yükselmesine katkı sağlar.
- Düşük faiz oranları, yatırımcıları hisse senetleri gibi daha riskli varlıklara yönlendirir, bu da talebi artırarak endekslerin yükselmesine neden olur.
- Merkez bankalarının genişlemeci para politikaları ve artan para arzı, piyasada likiditeyi artırarak hisse senedi alımlarını teşvik eder ve endekslerin değerini yükseltir.
- Siyasi istikrar ve olumlu jeopolitik gelişmeler, yatırımcı güvenini artırarak borsa endekslerinin yükselmesine katkıda bulunur.
- Dünya ekonomisindeki olumlu gelişmeler ve diğer ülkelerdeki ekonomik büyüme, yerel borsa endekslerini olumlu etkileyebilir.
En Popüler BIST Endeksleri Hangileri?
Borsa İstanbul'da (BIST) işlem gören ve yatırımcılar tarafından en çok takip edilen başlıca endeksler şunlardır:
- BIST 100 Endeksi (XU100): Borsa İstanbul'da işlem gören, piyasa değeri ve işlem hacmi en yüksek 100 hisse senedinin performansını ölçen temel endekstir. Yatırımcılar için piyasanın genel eğilimini gösteren önemli bir göstergedir.
- BIST 30 Endeksi (XU030): BIST 100 içerisinden seçilen, likiditesi en yüksek 30 hisse senedinin performansını izler. Bu endeks, büyük ölçekli şirketlerin piyasa performansını yansıtır ve vadeli işlem sözleşmelerine temel teşkil eder.
- BIST 50 Endeksi (XU050): BIST 100 endeksindeki en likit 50 hisse senedinin performansını takip eder. BIST 30'a göre daha geniş bir yelpazeyi kapsar ve yatırımcılar için çeşitlendirilmiş bir gösterge sunar.
- BIST Tüm Endeksi (XUTUM): Borsa İstanbul'da işlem gören tüm hisse senetlerinin performansını ölçer. Piyasanın genel durumunu yansıtmak isteyen yatırımcılar için kapsamlı bir endekstir.
- BIST Sınai Endeksi (XUSIN): Sanayi sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin hisse senetlerinin performansını izler. Sektörel analiz yapmak isteyen yatırımcılar için önemlidir.
- BIST Banka Endeksi (XBANK): Bankacılık sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin hisse senetlerinin performansını takip eder. Bankacılık sektöründeki gelişmeleri izlemek isteyen yatırımcılar için kullanışlıdır.
Yurt Dışı Piyasalarda Popüler Endeksler
Küresel finans piyasalarında yatırımcılar tarafından yakından takip edilen başlıca borsa endeksleri şunlardır:
- S&P 500 (ABD): Amerika Birleşik Devletleri'nin en büyük 500 şirketinin performansını ölçen bu endeks, ABD ekonomisinin genel sağlığını yansıtır.
- Dow Jones Industrial Average (ABD): ABD'nin önde gelen 30 büyük sanayi şirketinin hisse senedi performansını izleyen bu endeks, piyasanın genel eğilimleri hakkında fikir verir.
- Nasdaq Composite (ABD): Teknoloji ağırlıklı şirketlerin bulunduğu bu endeks, özellikle teknoloji sektöründeki gelişmeleri takip etmek isteyen yatırımcılar için önemlidir.
- FTSE 100 (İngiltere): Londra Borsası'nda işlem gören en büyük 100 şirketin performansını gösteren bu endeks, İngiltere ekonomisinin nabzını tutar.
- DAX 30 (Almanya): Almanya'nın en büyük 30 şirketinin yer aldığı bu endeks, Avrupa'nın en güçlü ekonomilerinden birinin performansını yansıtır.
- Nikkei 225 (Japonya): Tokyo Borsası'nda işlem gören 225 büyük şirketin dahil olduğu bu endeks, Japonya ekonomisinin genel durumunu gösterir.
- Shanghai Composite (Çin): Şanghay Borsası'ndaki tüm hisse senetlerini kapsayan bu endeks, Çin piyasalarının performansını izlemek için kullanılır.
- Hang Seng (Hong Kong): Hong Kong Borsası'ndaki en büyük şirketlerin performansını ölçen bu endeks, Asya piyasaları için önemli bir göstergedir.