Bilanço Takvimi
Piapiri yatırım hesabını hemen aç, piyasanın piri sen ol!
Hesap AçBilanço Nedir?
Bilanço, borsada işlem gören şirketlerin yatırımcılarla paylaştığı en temel finansal tablolardan biridir. Bir şirketin belirli bir tarihteki mali durumunu ortaya koyar ve şirketin sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların hangi kaynaklardan finanse edildiğini gösterir. Kısacası bilanço, şirketin finansal gücünü ve borçluluk yapısını anlamak için yatırımcıların baktığı ilk tablolardan biridir.
Borsada işlem yapan yatırımcılar için bilanço, şirketin değerini ve gelecekteki potansiyelini analiz etmenin en önemli araçlarından biridir. Çünkü bilançoda şirketin ne kadar varlığı olduğu, borçlarını ödemekte zorlanıp zorlanmadığı ve özkaynak yapısının ne kadar güçlü olduğu net bir şekilde görülebilir.
Bilanço Tablosu Nedir?
Bilanço tablosu, bir şirketin finansal durumunu ayrıntılı biçimde ortaya koyan raporlardan biridir. Borsada işlem gören şirketler, Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) düzenlemeleri gereği belirli dönemlerde bilançolarını Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) üzerinden yatırımcılarla paylaşır. Bu tabloda şirketin varlıkları, yükümlülükleri ve özkaynakları belirli kalemler altında listelenir. Böylece yatırımcılar, şirketin mali gücünü tek bir bakışta değerlendirebilir.
Bilanço Defteri Nedir?
Bilanço defteri, şirketlerin yasal yükümlülükleri kapsamında tuttuğu muhasebe defterlerinden biridir. Vergi Usul Kanunu’na göre tutulması zorunlu olan bu defter, şirketin belirli dönemlerdeki varlık, borç ve özkaynak durumunu resmi olarak kayıt altına alır.
Bilanço tablosu ve bilanço kavramı daha çok yatırımcıların analizine yönelikken bilanço defteri şirketin yasal muhasebe düzeninin bir parçasıdır. Yani bilanço tablosu halka açıklanır ve yatırımcıların karar almasına yardımcı olurken; bilanço defteri ise şirketin vergi ve denetim süreçleri açısından bir zorunluluk taşır.
Şirketler Neden Bilanço Tutmalı?
Şirketlerin bilanço tutmasının en temel nedeni hem yasal zorunlulukları yerine getirmek hem de yatırımcılara ve paydaşlara karşı şeffaflık sağlamaktır. Özellikle borsada işlem gören şirketler için bilanço, sadece bir muhasebe kaydı değil, aynı zamanda yatırımcı güveninin temel dayanaklarından biridir.
Bilanço tutmanın başlıca nedenleri şunlardır:
- Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve Vergi Usul Kanunu, şirketlerin düzenli aralıklarla bilanço hazırlamasını zorunlu kılar. Böylece şirketin mali faaliyetleri kayıt altına alınır.
- Borsada işlem gören şirketlerin yatırımcılarına düzenli bilgi sunması gerekir ve bilanço bu şeffaflığın en önemli araçlarından biridir.
- Yatırımcılar, şirketin bilançosuna bakarak yatırım kararlarını şekillendirir. Sağlıklı ve güçlü bir bilanço, yatırımcıların şirkete olan güvenini artırır.
- Bilanço, şirket yöneticilerine de rehberlik eder. Şirketin hangi alanlarda güçlü olduğunu, hangi noktalarda ek kaynağa ihtiyaç duyduğunu görmelerini sağlar.
- Bankalar ve finans kuruluşları, kredi başvurularında şirketlerin bilançosunu inceleyerek ödeme gücünü değerlendirir.
İşletmelerin Hazırlayabileceği Bilanço Türleri Nelerdir?
Şirketler faaliyetlerini sürdürürken farklı amaçlara ve ihtiyaçlara göre bilanço hazırlayabilir. Özellikle borsada işlem gören şirketler için bu bilançolar hem yasal gerekliliklerin yerine getirilmesi hem de yatırımcıların doğru bilgiye ulaşması açısından önemlidir.
İşletmelerin hazırlayabileceği başlıca bilanço türleri şunlardır:
- Konsolide Bilanço: Ana şirket ve bağlı ortaklıkların mali tabloları birleştirilerek hazırlanan bilançodur. Yatırımcı, grubun tamamının finansal durumunu görme imkânı bulur.
- Münferit Bilanço: Sadece ilgili şirketin kendi faaliyetlerini gösteren bilançodur. Konsolidasyona dahil edilmez.
- Proforma Bilanço: Geleceğe yönelik varsayımlarla hazırlanır. Örneğin birleşme, satın alma veya yatırım sonrası şirketin nasıl bir finansal görünüme sahip olabileceğini göstermek için kullanılır.
- Mali Bilanço: Vergi mevzuatına uygun şekilde düzenlenen bilançodur. Daha çok resmi yükümlülüklerin yerine getirilmesi için hazırlanır.
- Fonksiyonel Bilanço: Varlık ve yükümlülükleri işletme fonksiyonlarına göre sınıflandırarak düzenlenir.
- Tasfiye Bilançosu: Şirket faaliyetlerini sonlandırırken düzenlenir ve şirketin varlıklarının nasıl dağıtılacağını gösterir.
- Açılış ve Kapanış Bilançoları: Şirketin kuruluşunda veya faaliyet dönemi sonunda hazırlanır.
- Ara Dönem Bilançoları: Üçer aylık (çeyrek) dönemlerde açıklanan, borsada işlem gören şirketlerin yatırımcıyla paylaştığı bilançolardır.
Bilançoya Dahil Edilmesi Gereken Kalemler Nelerdir?
Bir bilanço, şirketin mali durumunu net bir şekilde yansıtabilmesi için belirli kalemleri içermek zorundadır:
- Dönen varlıklar: Nakit, menkul kıymetler, ticari alacaklar ve stoklar gibi bir yıl içinde paraya çevrilebilecek varlıklar.
- Duran varlıklar: Gayrimenkuller, makine ve tesisatlar, uzun vadeli yatırımlar ve maddi olmayan duran varlıklar (örneğin marka değeri veya yazılım lisansları).
- Kısa vadeli yükümlülükler: Bir yıl içinde ödenmesi gereken borçlar. Ticari borçlar, kısa vadeli banka kredileri ve vergi yükümlülükleri bu gruba girer.
- Uzun vadeli yükümlülükler: Vadesi bir yıldan uzun olan banka kredileri, tahvil borçları veya finansal kiralama yükümlülükleri.
- Özkaynaklar: Şirket ortaklarının koyduğu sermaye, geçmiş dönem kârları ve dönem içinde elde edilen net kâr veya zarar.
Bilanço Nasıl Hazırlanır?
Bir şirketin bilançosu, muhasebe kayıtlarının düzenlenmesi ve finansal verilerin sınıflandırılması ile hazırlanır. Borsada işlem gören şirketler, bu süreci uluslararası muhasebe standartlarına ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) düzenlemelerine uygun olarak yürütmek zorundadır.
Bilanço hazırlama süreci şu adımlardan oluşur:
- Öncelikle muhasebe kayıtları gözden geçirilir ve dönem sonu itibarıyla tüm hesaplar kapatılır.
- Şirketin sahip olduğu varlıklar, dönen varlıklar ve duran varlıklar olarak sınıflandırılır.
- Yükümlülükler, kısa vadeli ve uzun vadeli borçlar şeklinde ayrılır.
- Ortakların sermayesi, geçmiş yıllardan gelen kârlar ve dönem net kârı özkaynak bölümünde toplanır.
- Bu kalemler toplandığında bilançonun temel kuralı olan “Aktif = Pasif” eşitliği sağlanır.
Borsada işlem gören şirketler, hazırladıkları bilançoyu belirli periyotlarla Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) yatırımcılarla paylaşır. Böylece yatırımcılar şirketin mali durumunu şeffaf bir şekilde görerek kararlarını güncel verilere göre şekillendirebilir.
Bilanço Örneği
Bilançoyu daha iyi anlamak için ABC isimli varsayımsal bir şirketi ele alarak ilerleyelim. Şirketin bilançosunda dönen varlıklar bölümünde nakit, alacaklar ve stoklar yer alırken duran varlıklarda fabrika, makine, yatırımlar ve marka değeri gibi kalemler bulunur. Bu kalemlerin toplamı şirketin sahip olduğu varlıkların büyüklüğünü ortaya koyar.
Pasif tarafında ise şirketin kısa vadeli ve uzun vadeli yükümlülükleri listelenir. Örneğin ticari borçlar, banka kredileri ve tahvil borçları bu bölümde yer alır. Özkaynaklar kısmında ise ortakların koyduğu sermaye, geçmiş yıllardan kalan kârlar ve dönem net kârı bulunur.
Yatırımcı, böyle bir örnek bilançoya baktığında şirketin toplam varlık büyüklüğünü, borç/özkaynak dengesini ve borçların vadesini görebilir. Bu bilgiler, şirketin finansal sağlamlığını değerlendirmek ve hisse senedine yatırım yapıp yapmama konusunda fikir sahibi olmak için kritik öneme sahiptir.
Borsada Bilanço Analizi
Borsada yatırım yaparken şirketlerin bilanço sonuçlarını analiz etmek, doğru kararlar alabilmenin en önemli adımlarından biridir. Çünkü bilanço, şirketin mali yapısını ortaya koyar ve yatırımcılara gelecekteki performans hakkında ipuçları verir. Özellikle halka açık şirketler, her üç ayda bir bilançolarını Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda yayımlar ve bu açıklamalar hisse fiyatlarında önemli dalgalanmalara yol açabilir.
Bilanço analizi yapılırken varlıklar, yükümlülükler ve özkaynaklar arasındaki ilişki dikkatle incelenir. Örneğin şirketin kısa vadeli borçlarını karşılayacak kadar dönen varlığı olup olmadığı, borç/özkaynak dengesi ve özkaynakların şirket değerini ne kadar desteklediği önemli göstergelerdir.
Yatırımcı açısından bilanço analizi, sadece sayılara bakmak değil, aynı zamanda bu rakamların arkasındaki hikâyeyi anlamaktır. Güçlü bir özkaynak yapısı, düşük borçluluk oranı veya artan nakit pozisyonu yatırımcıya güven verirken; zayıflayan kârlılık veya artan borçluluk ise riskleri işaret edebilir. Bu nedenle borsada işlem yapan herkesin bilanço analizini yatırım stratejisinin bir parçası haline getirmesi gerekir.
Bilanço Takvimi Nedir?
Bilanço takvimi, borsada işlem gören şirketlerin hangi tarihlerde finansal sonuçlarını açıklayacaklarını gösteren programdır. Yatırımcılar için bu takvim büyük önem taşır çünkü bilançoların açıklanması hisse fiyatlarında anlık hareketlere neden olabilir.
Türkiye’de halka açık şirketler, üçer aylık dönemler halinde bilançolarını Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) yayınlamak zorundadır. Bu nedenle yıl içinde dört kez bilanço dönemi yaşanır. Her bilanço döneminde açıklanacak tarihler önceden belirlenir ve bilanço takvimi üzerinden yatırımcılarla paylaşılır.
Siz de Piapiri’den bilanço takvimini takip ederek şirketlerin dönemsel performanslarını görebilir, yatırım kararlarınızı veriye dayalı bir şekilde alabilirsiniz.
Bilanço Dönemleri Nasıl İşler?
Bilanço dönemleri, şirketlerin yılın belirli zamanlarında finansal tablolarını açıklamasıyla işler. Türkiye’de halka açık şirketler, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) düzenlemeleri gereği yılda dört kez, yani üçer aylık dönemler sonunda bilançolarını Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) yatırımcılarla paylaşmak zorundadır. Bu dönemler genel olarak aşağıdaki gibi ayrılır:
- 1. çeyrek: Ocak–Mart
- 2. çeyrek: Nisan–Haziran
- 3. çeyrek: Temmuz–Eylül
- 4. çeyrek: Ekim–Aralık
Bilanço dönemi başladığında yatırımcılar özellikle büyük şirketlerin sonuçlarını yakından takip eder. Çünkü açıklanan finansal sonuçlar, hisse fiyatlarında ciddi dalgalanmalara yol açabilir. Beklentilerin üzerinde gelen kâr, genellikle hisse fiyatlarını desteklerken zayıf sonuçlar yatırımcı güvenini azaltabilir. Bu nedenle bilanço dönemleri borsa için en hareketli zamanlardan biridir.
Yatırımcılar açısından bilanço dönemlerini doğru değerlendirmek, sadece sonuçlara bakmakla sınırlı değildir. Aynı zamanda piyasa beklentileriyle karşılaştırmak, geçmiş dönem performansını analiz etmek ve şirketin gelecek projeksiyonlarını göz önünde bulundurmak gerekir. Böylece bilanço açıklamaları, kısa vadeli fiyat hareketlerinin ötesinde, uzun vadeli yatırım kararlarında da yol gösterici olur.
Bilanço Nasıl Yorumlanır? Bilanço Analizi Nasıl Yapılır?
Bir bilançoyu doğru yorumlamak, yatırımcı için şirketin mali sağlığını anlamanın en önemli yoludur. İlk adım; varlıkların, yükümlülüklerin ve özkaynakların büyüklüğünü incelemektir. Şirketin kısa vadeli borçlarını karşılayabilecek düzeyde dönen varlığı olup olmadığı, borçluluk oranlarının yüksek mi düşük mü olduğu ve özkaynakların şirketin finansal yapısını ne kadar güçlü desteklediği bu aşamada değerlendirilir.
Bilanço analizi yapılırken genellikle bazı finansal oranlar da hesaplanır. Cari oran ve likidite oranı, şirketin kısa vadeli yükümlülüklerini karşılama gücünü ölçerken borç/özkaynak oranı, finansal risk seviyesini ortaya koyar. Ayrıca özkaynak kârlılığı ve aktif kârlılık oranı gibi göstergeler, yatırımcının şirketin ne kadar verimli çalıştığını görmesini sağlar.
Borsada bilanço analizi yalnızca rakamlara bakmakla sınırlı değildir; bu rakamların piyasa beklentileriyle kıyaslanması da gerekir. Örneğin analistlerin öngördüğünden daha yüksek bir kâr açıklayan şirketin hisseleri genellikle pozitif tepki görürken beklentinin altında kalan bilançolar satış baskısı yaratabilir. Bu nedenle yatırımcıların bilanço yorumlarken hem geçmiş dönem performansını hem de piyasa beklentilerini dikkate alması gerekir.
Bilanço Analizinde Nelere Dikkat Edilmesi Gerekir?
- Şirketin dönen varlıklarının, kısa vadeli borçlarını karşılayacak düzeyde olup olmadığı incelenmelidir. Böylece likidite gücü hakkında fikir edinilebilir.
- Borç/özkaynak oranına bakılarak şirketin finansal risk seviyesi değerlendirilmelidir. Çok yüksek borçluluk, ileride ödeme sorunlarına yol açabilir.
- Varlıkların ne kadarının borçla, ne kadarının özkaynakla finanse edildiği analiz edilmelidir. Sağlam bir özkaynak yapısı yatırımcıya güven verir.
- Net dönem kârı ve özkaynak kârlılığı gibi göstergeler üzerinden şirketin verimliliği ölçülmelidir.
- Geçmiş dönem bilançoları ile kıyaslama yapılarak büyüme trendi veya zayıflama eğilimi ortaya konulmalıdır.
- Açıklanan bilanço rakamları, analist beklentileriyle karşılaştırılmalı ve piyasanın vereceği tepki bu çerçevede değerlendirilmelidir.
Bilanço Analizinin Önemi ve Avantajları Nedir?
Doğru yapılan bir bilanço analizi, yatırımcının risklerini azaltmasına yardımcı olur. Yüksek borçluluk oranı olan şirketlerden uzak durmak, sağlam nakit akışına sahip şirketleri tercih etmek veya kârlılığını istikrarlı şekilde artıran şirketleri belirlemek bu sayede mümkün olur. Bu durum hem kısa vadeli dalgalanmalardan korunmayı hem de uzun vadeli değer yaratımına odaklanmayı sağlar.
Bilanço analizinin en önemli avantajı, yatırımcının piyasa söylentileri veya anlık haberler yerine somut verilere dayanarak karar alabilmesidir. Bu da daha rasyonel ve güvenli bir yatırım süreci sağlar. Böylece yatırımcı, bilinçli tercihler yaparak hem portföyünü çeşitlendirebilir hem de borsada sürdürülebilir bir başarı elde edebilir.
Bilanço Dönemi Hisse Fiyatlarını Nasıl Etkiler?
Bilanço dönemleri, borsada en fazla hareketliliğin yaşandığı zamanlardır. Çünkü şirketlerin açıkladığı finansal sonuçlar, piyasa beklentileriyle karşılaştırılır ve yatırımcıların alım.satım kararlarını doğrudan etkiler. Beklentilerin üzerinde gelen kârlar, genellikle hisse fiyatlarına olumlu yansırken zayıf sonuçlar satış baskısı oluşturabilir.
Ancak fiyat hareketleri yalnızca açıklanan rakamlarla sınırlı değildir. Piyasa beklentisi de büyük rol oynar. Örneğin bir şirket yüksek kâr açıklasa bile, bu rakam analist tahminlerinin altında kalırsa hisse fiyatı düşebilir. Tersi durumda ise zarar açıklayan ama beklenenden daha az kayıp yaşayan şirketler bile yatırımcıların ilgisini çekerek hisse değerini yukarı taşıyabilir.
Bilanço dönemlerinde oluşan bu fiyat dalgalanmaları, yatırımcılar için hem fırsatlar hem de riskler barındırır. Bu nedenle yatırımcıların sadece rakamlara bakmakla kalmayıp, beklentilerle kıyaslama yapmaları ve şirketin uzun vadeli stratejilerini de göz önünde bulundurmaları gerekir. Böylece bilanço açıklamaları kısa vadeli spekülatif hareketler yerine, doğru yatırım kararlarına dönüşebilir.